58 / 162
58
Büyük bir gayret ve inanç sonucu
ortaya çıkan ve yoğun çalışmanın
ürünü olan bu tesis burada kal-
mamalı. Yatırımlara devam edil-
melidir. Şirketin yetkililerinden,
yıl sonunda elde edilecek kârı te-
mettü haline getirmek yerine oto-
finansman olarak yeni yatırım-
larda kullanmalarını istiyorum.
50
Açılışı izleyen yıllar, bu övgü ve te-
mennilerin karşılıksız kalmadığını
gösterecekti. Şirket yönetiminin bü-
yüme ve faaliyetlerini gübre dışın-
daki alanlara da yayma arzusu, za-
ten yapılan yatırımların niteliğin-
den net bir şekilde anlaşılıyordu.
Torbalama tesisi, üretim kapasite-
sinin yaklaşık iki katı büyüklüktey-
di. Ayrıca inşa edilen iskele, sadece
fabrikanın hammadde ihtiyacını te-
min etmek ve mamul gübre ihraç et-
mek için gerekenden çok daha bü-
yüktü. Açılıştan hemen birkaç gün
sonra Necati Akçağlılar,
Dünya
ga-
zetesine verdiği bir demeçte, Toros
Gübre olarak iki yıl içinde yeni kon-
veyör ve silolar yaparak 500 bin ton
hububat ihracatı gerçekleştirmeyi
hedeflediklerini ve ekonomik açı-
dan zor bir dönemde kurulan Toros
Gübre’nin kısa bir toparlanma dö-
neminden sonra yeni yatırımlara gi-
rişeceğini söylüyordu. Akçağlılar’a
göre bundan sonraki yatırımlar bü-
yük ölçüde ihracata yönelik olacak,
ayrıca plastik torba ve sera örtüleri
üretecek bir tesis için de çalışmala-
ra başlanacaktı.
51
Toros’un gübre alanındaki hedefleri
de büyüktü. Necati Akçağlılar, daha
4-5 yıl öncesine kadar Türkiye’nin
gübre ithal eden bir ülke olduğu-
nu ve dövizini gübreye yatırdığını,
ancak Toros’la birlikte Türkiye’nin
gübre ihraç eden bir konuma gelebi-
leceğini öne sürüyordu. Türkiye’de
gübre üretiminin desteklenmesi ha-
linde ihracat şansının olduğunu be-
lirten Akçağlılar,
52
fabrikanın açı-
lış törenine katılan bazı konukların
da dile getirdiği gibi, Türkiye’de ta-
rımsal kalkınmanın sağlanması için
Toros’a büyük görevler düştüğünü
söylüyordu.
53
Ancak faaliyete geçtikten sonra ilk
yedi ay içinde tesisin %54 gibi dü-
şük bir kapasite kullanımıyla yılı
kapatması, mevcut konjonktürde
bu görevleri yerine getirmenin ko-
lay olmayacağını gösteriyordu. Dün-
ya ekonomisindeki durgunluk, 1981
yılında gübre sektörünü hemen her
Toros’un açılış töreninde
bir konuşma yapan Turgut
Özal, “Güçlü bir sanayi,
temelindeki güçlü bir tarıma
dayalıdır. Tarımı güçlü
olmayan hiçbir sanayi ülkesi
tanımıyorum,” diyerek bu
sektöre verdiği önemi dile
getiriyordu.
Toros Gübre olarak büyük
hedefleri olduğunu belirten
Necati Akçağlılar ise, gübre
dışında tarımın başka
alanlarına da yatırım yapmayı
amaçladıklarını ve tarımsal
kalkınma için Toros’a
büyük görevler düştüğünü
söylüyordu.