62 / 162
62
Mis Süt
Toros Gübre, 1982 yılında Tekfen Grubu’nun iştiraklerinden
olan Mis Süt Sanayii A.Ş.’ye %60 payla ortak oldu. Böylece
Mis Süt’ün hâkim ortağı haline gelen Toros Gübre, şirketin
yönetiminde de etkin bir rol oynamaya başladı.
Bu tarihten altı yıl önce, 1976 Şubat’ında dayanıklı süt ve
süt ürünleri üretimi yapmak üzere kurulan Mis Süt, grubun
Tekfen Endüstri ve Toros Gübre’den sonra üçüncü sanayi
yatırımıydı. Daha önceden belirlenmiş, uzun vadeli bir bü-
yüme planına dayanmayan bu yatırım, kurulma sebebini il-
ginç bir zarurete borçluydu. Erhan Öner, Mis Süt’ün kuruluş
öyküsünü şöyle anlatıyor:
Tekfen Ampul, ürününü arabalarla dağıtıyor. Rahmet-
li Kâmuran Bey, çok yaratıcı bir fikirle geliyor, eskiden am-
pul sadece elektrikçi dükkânlarında satılırken, “Ben bunu
bakkalda da satayım,” diyor. Ampulün bakkala girmesiyle
%30’luk bir pazar payı kapıyoruz, Philips ve General Electric’e
karşı. Üstelik bizim arkamızda büyük isim de yok. Tekfen
markasıyla, yerli bir markayla üretim yapıyoruz. O zamanlar
büyük dağıtım şirketleri var. Bir süre sonra o şirketler bakı-
yor ki Tekfen gelmiş, bakkala ampul veriyor. Tabii diğer rakip-
ler de girmek istiyor. O tarihlerde Rekabet Kanunu da olma-
dığı için dağıtımcı bakkala diyor ki, “Sen ampulü ondan alır-
san sana kibrit vermem, şunu vermem, bunu vermem.” Bu
baskı üzerine biz gidip Çıra kibritleriyle bir anlaşma yapıp kib-
rit satmaya başladık. “Ben sana salça vermem,” dediler, biz
gittik Bostan diye bir salça markası tescil ettirip fason sal-
ça yaptırmaya başladık. Böyle pamuktan tutun böcek ilacı-
na kadar her şeyi yaptık. Sonunda Tekfen Pazarlama’nın ciro-
su Tekfen Ampul’ün cirosunun beş katı oldu. Bir ampul sat-
mak için giriyorsunuz, beş katı oluveriyor. Ama bir yerde tı-
kandık. O da uzun ömürlü süt işiydi. Pınar Süt, ilk uzun ömür-
lü süt işine girdiğinde, o markayı pazarlayan firma bu sefer bu
silahı çekti, “Ampulü benden almazsan uzun ömürlü süt ver-
mem,” diye. O zaman biz de mecburen acil olarak bir süt üre-
ticisi aramaya başladık. Rahmetli Cemil Atkay, Gönen’de 50
ton/gün kapasiteli bir süt fabrikası kurmak için teşvik belgesi
olan birileriyle tanışmış. Bu, o zaman için çok büyük bir kapa-
site. Adı da Balaban Süt. Ortak arıyorlar, finansman arıyorlar.
Biz bunu görünce şirketi aldık. Adını Mis Süt yaptık ve uzun
ömürlü süt işine girdik.
Kuruluşunu böyle bir tesadüfe borçlu olan Mis Süt, paza-
ra girdikten sonra oldukça başarılı bir çizgi tutturmuş ve
uzun ömürlü sütün ardından peynir ve tereyağı gibi ürün-
lerle iyi bir pazar payı elde etmişti. Şirket, kuruluş dönemin-
deki ekonomik sorunlara rağmen birkaç yıl içinde kâra geç-
miş, 1980’lerden itibaren ihracat olanaklarının da artmasıy-
la iyi bir büyüme trendi yakalamıştı. 1982 yılında ise iştigal
alanı itibariyle Tarım Grubu’na bağlanması daha uygun olan
Mis Süt’ün hisselerinin %60’ı Toros Gübre tarafından sa-
tın alınmıştı.
Başlangıçta fabrikanın süt alımı günde 40-60 tonu geç-
mezken, bu rakam 1980’lerin ilk yarısında başlayan büyü-
me trendiyle birlikte 1990’ların başında 400 tona kadar çık-
mıştı. Firma 1993 yılında 110 milyon dolarlık satış geliriy-
le ilk 500 sanayi kuruluşu içinde 99. sırayı almıştı. 1990’la-
rın sonunda ise günlük kapasitesi 1.100 tona kadar çıkan
Mis Süt, yaptığı yeni yatırım ve ataklarla pazar liderliğini
elde etmişti. Bu dönemde dünya çapında bir gıda devi olan
Nestlé ile kurulan ortaklık, zaman içinde Nestlé’nin hisse
oranını artırması ve 2000 yılında hisselerin tamamını dev-
ralmasıyla sona erecek ve Tekfen’in süt serüveni de böyle-
ce noktalanacaktı.