64 / 162
64
Beklenen transit ticaret izni 1982
sonbaharında çıktı. Bununla birlik-
te bölgede faaliyet gösteren çeşit-
li tesislerin kimyevi madde ve likit
yağ ihtiyacını karşılamak üzere is-
keleyle bağlantılı bir tank çiftliği-
nin yapımına da başlandı. Bu karar,
bugün Toros Tarım grubunun en
önemli işkollarından biri olan “ter-
minalcilik hizmetlerinin” altyapı-
sını oluşturmaya yönelik ilk hamle
olarak, yeni bir dönemin de başlan-
gıcını işaret ediyordu.
Diğer taraftan 1983 yılı, Ortadoğu’da
bölgesel ölçekte meydana gelen bazı
konjonktürel değişikliklerle birlik-
te, terminalcilik alanında çığır açan
çok önemli gelişmelere sahne oldu.
Bu gelişmelerin en mühimi, dört yıl-
dır İran’la savaş halinde olan Irak’ın,
girdiği ekonomik darboğaz nede-
niyle Türk ve yabancı müteahhitle-
re borçlarını petrol ve petrol ürün-
leriyle ödemeye başlamasıydı. Daha
önce Ortadoğu’ya gitmek üzere
Türkiye’nin güney limanlarına gelen
transit mallar TIR’larla İran ve Irak’a
taşınırken, şimdi tersine bir hareket
başlamış ve bu limanlar Irak’tan ka-
rayoluyla getirilen petrol ve fueloil’in
başka ülkelere taşınması için birer
ihracat noktası haline gelmişti. Ar-
tık aralarında çok sayıda Türk işa-
damının da bulunduğu alacaklılar,
Irak’tan aldıkları petrol ve fueloil’i
Türkiye ve Ürdün üzerinden pazarlı-
yor, bunun için de İskenderun, Yu-
murtalık ve Mersin’de bulunan depo-
lama tesislerini yoğun şekilde kulla-
nıyorlardı. Ayrıca gelişmeleri takip
eden bazı yabancı kuruluşlar İsken-
derun ve Mersin’de depo kiralayarak
yeni düzenden kâr sağlıyorlardı.
66
Bu durum, sıvı yükleri boşaltma-
ya uygun bir iskelesi bulunan To-
ros Gübre için de büyük bir fırsat
oluşturuyordu. Gerçekten de To-
ros bu fırsatı kalıcı bir işe dönüştür-
mesini bilecek ve ilerleyen yıllarda
bu işten önemli kazançlar elde ede-
cekti. Bunun için bir yandan tesiste
mevcut olan depolama tankları pet-
rol ürünlerine uygun hale getirilir-
ken, bir yandan da hızla yeni tank-
ların yapımına girişilmişti. Toros’un
Ceyhan’daki fabrika müdürü Meh-
met Baykal, 1983 yılı için Toros is-
kelesinden bir milyon tonluk akar-
yakıt depolama ve ihracat bağlantısı
yapıldığını ve bu doğrultuda derhal
28 adet depolama tankının inşası-
na başlandığını açıklıyordu. Bu sıra-
da bir firma, tanklar bitinceye kadar
Irak’tan gelen akaryakıtı stoklamak
için terminalin açığına demirleyen
biri 150 bin, diğeri 36 bin DW ton-
luk iki tankeri depo olarak kullan-
maya başlamıştı.
67
Tankerlerle iske-
le arasında sürekli petrol taşınıyor,
görüntü adeta bir petrol terminalini
anımsatıyordu. O dönemde bu iş, Er-
han Öner’e göre Toros için en önem-
li gelir kaynağı haline gelmişti: