36 / 162
36
Tuğla tuğla üstüne
Kredi sorununun halledilmesi bir
anda projeye hız kazandıracak, an-
cak daha önce başka ülkeleri kap-
sayacak şekilde planlanmış olan te-
darikçi ilişkilerinin bu kez İspanya
merkezli olarak yeniden yapılandı-
rılması büyük bir iş yükü yaratacak-
tı. Tedarikçi adaylarıyla görüşmeler
yapılması, tekliflerin toplanması ve
sözleşmelerin imzalanması için Fos-
ter Wheeler’ın Madrid’deki merke-
zinde gerçekleştirilen çalışma, Esin
Mete’ye göre “korkunç,” ama bir o
kadar da unutulmazdı:
Temmuzun son haftası, her-
halde 1978 yılındaydı, biz yine
İspanya’ya gittik. Ama bu kez be-
nim yanımda, taşıyamayacağım
kadar ağır, içi kalın klasörlerle
dolu valizler vardı. Erhan Bey’le
Necati Bey de Hollanda’dan geli-
yorlardı. Çünkü fabrikanın iskele
vinci, konveyörü, torbalama tesi-
si orada yapılıyordu. Sonuçta biz
buluştuk. Birlikte Foster Wheeler’a
gittik. Foster Wheeler, Madrid’de
büyük bir apartmanın 2-3 katı-
na yayılmış, geniş bir ofiste çalışı-
yor. Bizi apartman boşluğuna ba-
kan küçücük bir yere yerleştirdi-
ler. Yani ne güneş görüyorsun, ne
bir şey. Sabah oraya giriyoruz, ak-
şama kadar o tedarikçi geliyor, bu
tedarikçi gidiyor. Bunların hiçbi-
ri İngilizce bilmiyor. Bir tane ter-
cüman... Sen ona söylüyorsun, o
ona söylüyor. Yani beş dakikada
bitecek iş, bir saatte, iki saatte bit-
miyor. Sabahtan akşama kadar, o
odanın içinde, tedarikçilerle ekip-
manları tartışıyoruz.
22
Erhan Öner:
Ömrümüzde ne ben, ne de Esin
Hanım gübre fabrikası yapmıştık
o zamana kadar. Fisons’tan bir
müşavir alıyorduk yanımıza, Fos-
ter Wheeler’ın o ufacık, penceresi
bile olmayan odasında çalışıyor-
duk. 7-8 kişi penceresiz, havalan-
dırmasız bir odada sürekli siga-
ra ve puro içiyor. Öyle bir ortam-
da, mühendislik bilgimizle danış-
manımızın verdiği bilgiyi bir ara-
ya getirip karar veriyorduk, “Ta-
mam, ben bu makineyi sipariş
ediyorum,” diye. Şimdiki gibi de-
ğil ki! Şimdi 30 senelik tecrübemiz
var. O motor mu olacak bu mo-
tor mu, o makine mi bu makine
mi, karar vermek çok daha kolay.
O gün, bilgiye ulaşmak çok daha
zordu. Fakat Necati Bey bana ol-
sun, Esin Hanım’a olsun, güvenle,
“Gidin, pazarlığınızı yapın, bağla-
yın,” diyordu.
23
Toros Gübre’nin kuruluş macerası,
her bakımdan sıradışı ve öğretici bir
süreçti. Projenin genel müteahhitlik
hizmetini –lisans seçimi, mühendis-