Topraga Dusen Bereket

100

konusu birim, sistematik bir şekil-

de tesisi izlemek ve rutin kontrol-

leri detaylı bir şekilde yapmak su-

retiyle ortaya çıkabilecek sorunları

önceden teşhis ediyor ve planlanan

kısa duruşlarla daha büyük üretim

kayıplarına yol açabilecek arızaların

önüne geçilmesini sağlıyordu. Böy-

lece Akdeniz Gübre’de daha önce

yaşanan teknik üretim sorunlarının

Toros’tan sonra büyük ölçüde gide-

rilmesi sağlanmıştı:

Toros geldikten sonra Akdeniz

Gübre’de yeni bir birim kuruldu,

“İnspeksiyon ve Kontrol” diye. Ma-

kineleri sürekli kontrol eden, öl-

çümlemelerini yapan, tankların,

kapların, çelik aksamın kalınlık-

larını kontrol eden, izolasyonla-

rını kontrol eden... Bu çok önemli

bir konu. Siz önceden ekipmanın

hasta olacağını bilirseniz, prob-

lem çıkaracağını bilirseniz ilk fır-

satta tedbir alırsınız. Bütün saha-

yı dolaşıp, her şeyi yakından gö-

rürsünüz. Dolayısıyla artık ekip-

manların yanından geçerken, on-

ların çalışma sesinden bir sorun

olup olmadığını fark edebilecek

noktaya gelirsiniz. Onlarca ekip-

manın yanından geçerken, hızı-

nızı bile düşürmeden, dokuna-

rak sıcaklığı yükselmiş mi, yük-

selmemiş mi, ona bile bakarsınız,

tıpkı çocuğunuza bakar gibi. Sesi

mi değişti, soğuk mu aldı, ateşi mi

EMİN ŞATIR

Toros Tarım Genel Müdür Yardımcısı

14-15 yıl önce Nitrat/A hattında problem vardı. Bakım işleri tamamlandı, test çalışma-

ları yapılıyor. O akşam bakım teknisyeni İsmail Göktaş’ın kızının (o zaman orta birde

okuyor) doğum günü varmış, ama testler bitmediği için evine gidemeyeceği belli oldu.

Çay molası verildi, panodayız. İsmail Göktaş, giriş kapısını aradı ve evini bağlamaları-

nı istedi. Biraz sonra evini bağladılar, kızını telefona istedi ve kızına fabrikadaki işle-

rin bitmediğini, bu nedenle doğum gününe gelemeyeceğini söylediği sırada panonun

sesli alarm kornası, “liin, liin, liin” diye çalmaya başladı. Bu sesi duyan küçük kız ba-

basına, “Babacığım, yalan söylemene gerek yok. İşteyim diyorsun ama Atari salonun-

da oyun oynadığınızı biliyorum,” dedi.

Yabancı firmalar, CAN ünitesinde, zaman zaman stabilizör denemesi yaparlar. Genel-

likle bu denemeler, stabilizörün vakumdan etkilenmemesi için 45. metredeki V-301

tankında yapılır. Eğer stabilizör organik madde içeriyorsa, V-301 tankında sıcaklık

175ºC olduğu için tank önce köpürür, sonra da yanardağ lavı gibi taşar.

2002 yılında İspanyol bir firma kaplama maddesi tanıtımı için geldi. Denemeler ya-

pılırken, “Bir de stabilizör denemek istiyoruz” dediler. Gerekli izin alındıktan sonra

V-301 tankının yanına dozaj pompası sistemi kuruldu, seviye not edildi. Dozaj pom-

pası çalıştıktan 2 dakika sonra tank köpürüp taşmaya başladı ve tankın yanından ge-

çen sinyal kabloları yandı. İspanyollar mahcup bir şekilde ekipmanlarını topladılar.

Bu olaydan 4-5 ay sonra bu kez bir Fransız firması geldi. Bunlar da önce kaplama

maddesi, sonra stabilizör denemek istediler. Biz stabilizör denemesi yapılmasına kar-

şı çıktık; onlara İspanyolların V-301 tankını nasıl taşırdıklarını anlattık. Fransızlar, sta-

bilizör konusunda bir numara olduklarını anlattılar, biz de gönülsüz bir şekilde dene-

me işine razı olduk.

45. metrede yine dozaj pompası kuruldu, kimyasal madde V-301 tankına verilme-

ye başladıktan sadece 1 dakika sonra tank köpürüp taşmaya başladı. Hemen dozaj

pompası durduruldu, kendimizi asansör kapısının önüne zor attık. Biraz nefeslendik-

ten sonra, kızgın bir ifadeyle iki Fransızın ellerini sıktım:

“Congratulations, you did the best up to now. You are new record holders, because

this tank was overflowed in two minutes by Spanish, but you succeeded in only one

minute.” (Tebrikler, şimdiye kadar en iyisini siz yaptınız, yeni rekortmen şu anda siz-

siniz. Bu tank İspanyollar tarafından 2 dakikada taşırılmıştı, siz bunu sadece 1 daki-

kada başardınız.)

Toros Gübre tarafından satın

alındıktan sonra Akdeniz

Gübre’de yıllardır yaşanan

verimlilik sorunları hızla

aşıldı. Tesis, 2004 yılında

İGSAŞ’ın kalan hisselerinin

de satın alınmasıyla tümüyle

Toros bünyesine geçti ve

Toros Tarım Mersin Üretim

Tesisi adını aldı.