87 / 285
86
evletle en büyük sorunlarımız
bürokrasi konusunda yaşandı.
Malzeme geldiğinde gümrükten
çekmek meseleydi. Bizim çok ge-
niş imkânlarımız olmasına rağmen,
NATO projeleri gümrükten muaf
olmasına rağmen, epey sıkıntı
çektik. Buna karşın avantajlı ol-
duğumuz konular da vardı. Para
NATO’dan geliyordu; makineler
de yine aynı kanaldan temin edi-
liyordu. O zamanlar müteahhit
de azdı, NATO tesisleri yapan üç
tane müteahhit ya bulurdunuz,
ya bulamazdınız o zamanlar.
6
D
Necati Akçağlılar
O zamanlar müteahhit çok azdı, NATO tesisleri yapan üç tane
müteahhit ya bulurdunuz, ya bulamazdınız o zamanlar.
Nitekim Tekfen’in 1960’lı yılların ilk ya-
rısında yaptığı işlere bakıldığında, NATO
projelerinin bedel bakımından olmasa bi-
le, sayıca ağırlığının devam ettiği görülür.
1960-1965 yılları arasında gerçekleştirilen
17 NATO projesinin bedeli yaklaşık 67 mil-
yon liradır ve bu yıllar arasındaki toplam
146 milyon liralık ciro içindeki payı yüzde
45’ten fazladır. Ancak 1965 yılından sonra
NATO projelerinin ağırlığı bir anda dü-
şer ve yerini sınai inşaat işlerine, özellik-
le de boru hattı ve petrokimya tesislerine
bırakır. Tekfen’in 1960’lı yılların ikinci
yarısında gerçekleştirdiği işler arasında,
1965-1967’de Tevfik Kuyaş ile birlikte in-
şa edilen Çatalca-İstanbul akaryakıt boru
hattı hariç tutulacak olursa, hiçbir NATO
projesi yoktur.
Tekfen’in 1960’lı yıllarda yıldızının par-
ladığı işlerin başında, Ereğli Demir-Çelik
Fabrikaları (Erdemir) için yapılan işler
gelir. Erdemir, Türkiye’nin o güne kadar
ithalat yoluyla karşılanan yassı hadde-
lenmiş demir-çelik ihtiyacını karşılamak
ürkiye’nin haddelenmiş yassı
demir-çelik ihtiyacını karşıla-
mak üzere 1961 yılında inşasına
başlanan Ereğli Demir-Çelik
Fabrikası’nda Tekfen’in üstlendiği
ilk işler, fabrika sahası içindeki
drenaj, yol ve park gibi düz in-
şaat işlerinden ibaretti. İlerleyen
aşamalarda Foster Wheeler fir-
masının taşeronu olarak çeşitli
lojman, yatakhane, yemekhane,
okul, misafirhane ve ofis binası
işlerini de üstlenen Tekfen, söz
konusu proje çerçevesinde-
ki en kapsamlı işini fabrikanın
soğutma ve kullanma suyunu
temin eden Gülüç Barajı’nın
yapımı ile gerçekleştirecekti.
T
kınma planı ile uyumluluğunu sağlamak
üzere bir heyet oluşturacaktı. NATO’nun
bu kararı basın tarafından, “meyvesiz iç
politika çekişmelerinden yaka silken mil-
letin” yüzünü güldüren önemli bir gelişme
olarak değerlendirilecekti.
7
Türkiye’deki NATO yatırımları, 1950’lerin
sonlarına doğru artık eski ivmesini kay-
betmiş olsa da, henüz sona ermiş değildi.
1958 yılının son günlerinde, İzmir’deki
NATO Taktik Hava Komutanı Tümgeneral
Edward W. Suarez’in yaptığı açıklamaya
göre de, özellikle havaalanı yatırımlarının
bir süre daha devam etmesi kaçınılmazdı.
NATO komutanına göre geliştirilen yeni
silahlar yeni prensipler yaratıyor, askeri
gücün etkili olabilmesi için kuvvetlerin
yüksek hareket kabiliyetine sahip olması
giderek önem kazanıyordu. Bu yüzden ya-
rın için bugünkünden çok daha fazla mey-
dana ihtiyaç olacaktı ve Müttefik Yüksek
Komutanlığı Karargâhı tarafından yapılan
plan dahilinde yeni projeler gündeme ge-
lecekti.
8