Yaslanmadan Buyumek

ğin iki firmanın yolları, Ataş’taki işler ta-

mamlandıktan yaklaşık bir yıl sonra, Ereğli

Demir Çelik Fabrikaları’nın inşası sırasın-

da yeniden kesişecekti.

FNN ve Tekfen’in 1960’lı yıllardaki çalış-

malarına ve her iki firmanın bu yeni dö-

nemdeki gelişimine yoğunlaşmadan önce,

1950’lerin sonlarına doğru ortaya çıkan

bazı sorunlardan ve ülkeyi tümüyle yepye-

ni bir kulvara sokacak olan gelişmelerden

bahsetmekte yarar vardır.

Bu sorunlardan birincisi, FNN’deki ve Tek-

fen’deki iş tanımlarının ve bu iki firmanın

birbirleriyle olan iş ilişkilerinin henüz tam

olarak oturmamış olmasıydı. Bu durum, il-

ginç bir şekilde, hem firmaların kendi için-

de, hem de FNN ve Tekfen arasında bazı

çıkar çatışmalarının çıkmasına yol açıyor-

du. Biri mühendislik işleriyle, diğeri inşaat

işleriyle ilgilenen bu iki yapı ilk bakışta bir-

birlerini destekler görünse de, ortaya çıkan

tablo bazen tersine işliyordu. Öte yandan,

aynı anda hem devlete, hem de özel sektö-

re hizmet vermesi FNN’ye hiç hareket alanı

bırakmıyor ve sıkıntı doğuruyordu. Bu du-

rumun en açık örneği, Erzincan-Erzurum

NATO akaryakıt boru hattı projesinde ya-

şanmıştı.

FN/FNN, kurulduğu günden itibaren pek

çok NATO projesinde hizmet vermiş ve ku-

rucu ortakların mesleki kökleri itibariyle

her zaman Hava Meydanları ve Akaryakıt

Tesisleri İnşaat Reisliği ile yakın ilişki için-

de olmuştu. FN/FNN, o günkü koşullarda

hep Türkiye’de örneği az olan bir uzmanlık

anlayışıyla hareket etmişti. Firmanın uz-

manlaştığı alanlardan biri, havaalanı inşa-

atlarıydı. Ortakların daha önce bu alanda

ciddi bir deneyim edinmiş olmaları, çok

açık ki onların bu gibi işlere yönelmele-

rinde önemli bir etken olmuştu. FN/FNN,

birçok havaalanı inşaatında bazen malze-

me analizleri yapan bir laboratuvar, bazen

mühendislik hizmetleri veren bir danış-

man, bazen de kontrol sorumlusu olarak

görev almıştı. Örneğin 24.10.1959 tarihli

bir belgede, Antalya Hava Meydanı pist

beton asfalt kaplaması etütlerinin FNN ta-

rafından yapıldığı görülmektedir.

Bunun dışında, özellikle Necati Akçağ-

lılar’ın ortaklığa katılmasından sonra

FNN’nin akaryakıt ve boru hattı işlerinde-

ki ağırlığı belirgin bir şekilde artmış, hatta

bir süre sonra neredeyse tek faaliyet alanı

haline gelmişti. Nitekim firmanın eski işle-

ri hakkında bilgi veren 1965 tarihli bir bel-

gede, FNN’nin o yıla değin 18 mukavele ile

toplam 9 milyon TL’lik iş yaptığı, bunun da

yüzde 92’sinin akaryakıt işi olduğu belir-

tilmekteydi. Firma, bu alandaki müşavir-

lik hizmetlerinde kullanılmak üzere kendi

bünyesinde yabancı personel de bulundur-

ersin’de kurulan Ataş Rafine-

risi, 1960’lı yılların başlarında Tek-

fen için önemli bir iş potansiyeli

oluşturmuştu. Necati Akçağlılar’ın

(sol sayfada, sağdan üçüncü) kişisel

çabaları sayesinde rafineriyi inşa

eden Foster Wheeler şirketiyle

kurulan yakınlık, Tekfen’in taşeron

olarak adı geçen firmaya birçok

farklı alanda hizmet sunmasını

sağlamıştı. Tekfen’in üstlendiği

yükümlülükleri –uzmanlık alanı

olmasa dahi– organize etme yete-

neği, Foster Wheeler’ın mozaik

yer döşemesi imalatından bahçe

düzenlemesine, sıkıştığı her nokta-

da Tekfen’den yardım istemesine

yol açmıştı. Solda, Ataş Rafinerisi

lojmanlarının bahçe düzenlemesini

yapan Tekfen işçileri.

eyyaz, Nihat, Necati (FNN)

adlı şirketimizde bir iki iş yaptıktan

sonra müteahhitlerle işler dola-

yısıyla çatışmaya başladık. Bunlar,

mühendislerle müteahhitlerin do-

ğal çatışmasıydı. Oysa bizim daha

serbest çalışabilmemiz ve daha

önemli projelere bakabilmemiz

gerekiyordu. Hem mühendislik,

hem Tekfen işliyordu. Bir müddet

sonra baktık ki iki alan tam uyuş-

muyor birbiriyle. Dolayısıyla onlar

arasında bir probleme düşmemek

üzere mühendislik şirketimizin

inşaat şirketinin şubesi olmasına

karar verdik. Böylece tek bir

isim olarak her iki işi de yapmış

olacaktık. O şekilde büyüdük,

ilk büyümemiz böyle oldu.

Necati Akçağlılar

Hem mühendislik, hem Tekfen işliyordu. Bir müddet

sonra baktık ki iki alan tam uyuşmuyor birbiriyle.