79 / 285
78
Tekfen İnşaat, söz konusu dört yıllık sü-
re içerisinde Williams Brothers’a küçüklü
büyüklü 8 farklı iş yapmıştı. Bunlardan
çoğu boru hatları ve akaryakıt tesisleriyle
ilgili işlerdi. Örneğin listede ilk sırada yer
alan iş, toplam 11 NATO üssündeki hava-
alanları için yakıt ikmal sistemlerinin, 14
tank çiftliğindeki toplam 46 yakıt tankı-
nın ve 1.400 km uzunluğundaki ana boru
hatlarının kontrolü, temizliği, tamiri ve
hizmete sokulmasından oluşuyordu. Liste,
kapasiteleri 5-20 m
3
arasında değişen 30
adet yakıt tankı inşası ile toplam uzunluğu
9 km’ye ulaşan boru hatlarıyla bağlantıla-
rının yapılması; 5 NATO havaalanında 15
pompa istasyonunun elden geçirilmesi ve
45 km uzunluğunda boru hattı döşenmesi;
1.924 metre uzunluğundaki bir nehir geçişi
için yeni bir boru hattının dizayn edilerek
döşenmesi ve muhtelif NATO pompa is-
tasyonlarında ve tank çiftliklerinde çeşitli
tesisat işlerinin yapılması gibi yine akar-
yakıtla ilgili başka işlerle devam ediyor-
du. Sözü edilen projelerin toplam bedeli
37.650.000 TL idi. Bunun döviz karşılığı
ise yaklaşık 4,7 milyon dolar kadardı.
Williams Brothers’a yapılan işler arasında,
akaryakıt tesisleri ile ilgili olmayan yalnız-
ca iki proje bulunuyordu. Tüm işler ara-
sında en dikkat çekici olanı ise, söz konusu
firmanın Teksas merkezli Collins Cons-
truction Company (Submarine Pipeline
Specialists) ile ortak olarak gerçekleştirdiği
İstanbul Boğazı boru hattı geçişi projesiy-
di. NATO tesisleri kapsamında 1961-1962
yıllarında gerçekleştirilen proje, İstan-
bul Boğazı’nın altına döşenen 6 inçlik iki
adet akaryakıt boru hattından oluşuyordu.
Konsorsiyuma taşeron olarak hizmet veren
Tekfen’in, o yıllarda bilgi ve donanım itiba-
riyle projenin sualtı kısmını gerçekleştir-
mesi elbette beklenemezdi. Ancak Tekfen,
her biri 1.257 m uzunluğundaki boru hat-
larının sahilde kaynak yapılarak hazırlan-
ması, izolasyonu ve denize çekilmeye hazır
duruma getirilmesi işleriyle, Boğaz’ın iki
tarafındaki skreyper istasyonlarının inşa
edilmesi ve kara boru hatlarının döşenme-
si işlerini başarıyla tamamlayacaktı.
Bu işte toplam 631.154 sterlin olan pro-
je bedeli üzerinden Tekfen’e düşen pay
262.209 sterlin idi. Ama bu tür projelerde
maddi kazanç kadar, hatta belki de daha
fazla, bilgi, tecrübe ve ilişkiler yönünden
elde edilen kazanç önem taşıyordu. Nite-
kim Williams Brothers firmasının Türkiye
müdürü J.R. Ellis, 15 Nisan 1963 tarihli
mektubunda, yapılan işten memnuniyetini
“İnşaat sırasında Tekfen şirketi tarafından
ifa edilen işin mükemmellik bakımından
bizi son derece memnun bıraktığını ve bu
şirket teşkilatını bu gibi işler için muktedir
ve ehliyetli bulduğumuzu burada belirt-
mek isteriz. Herhangi bir vesile ile bu gibi
mühim projelerde bu şirketle çalışmak bizi
ziyadesiyle memnun bırakacaktır” şeklinde
dile getirirken, Collins Construction tem-
silcisi Emerson Kailey’nin 3 Temmuz 1962
tarihli mektubu, Tekfen’in geleceğe dönük
kazançlarını şöyle ortaya koyuyordu:
Boğaz’dan geçen NATO çift boru hattı
projesindeki katkılarından ötürü Tekfen’e
takdirlerimizi ifade etmek istiyoruz. Boru
hattının fiilen inşasında oynadığınız çok