91 / 285
90
yapımını üstlendiği kısımlar arasında ida-
re, kütüphane, sağlık fiziği, kimya labora-
tuvarı, çamaşırlık, çöp gömme ve yakma,
kalibrasyon ve lojman binalarının yanı sıra
dahili yolların, kanalizasyon şebekesinin,
tasfiye tesisatının ve içme suyu şebekesi-
nin inşası bulunuyordu. İşveren Başba-
kanlık Atom Enerjisi Komisyonu Genel
Sekreterliği’nin 1966 tarihli iş bitirme bel-
gesinde, Tekfen tarafından üstlenilen işle-
rin zamanında ve “memnuniyet verici bir
şekilde” tamamlandığı belirtiliyordu.
Görüldüğü gibi, Tekfen’in 1960’larda ya-
pımını üstlendiği işlerde yeni sanayi ve
devlet yatırımlarının önemli bir payı vardı.
Ancak firmanın bu tesislerinin kurulma-
sında üstlendiği görevler, yüksek uzman-
lık gerektirmeyen, sofistike olmayan ve
rekabete açık işlerdi. Öte yandan Tekfen,
aynı dönemde, asıl becerisini Türkiye’nin
en hızlı yükselen sektörlerinden biri olan
petrokimya alanında göstermeye başlamış
ve bu sektörde bulduğu işlerle sağlam bir
yer edinmişti. Bundan sonraki büyüme
stratejilerinde her zaman öncelikli bir yer
tutacak olan boru hattı ve petrokimya te-
sisleri alanında gerçekleştirdiği ilk işler,
Tekfen’in gösterdiği yüksek performans
sayesinde, yeni projeler için referans teş-
kil edecek ve ona yeni kulvarlar açacaktı.
1960’larda bu sektörde Tekfen’in en önem-
li üç müşterisi İstanbul Petrol Rafinerisi
A.Ş. (İpraş), Petkim ve Türkiye Petrolleri
Anonim Ortaklığı (TPAO) idi.
İpraş, 1930’lu ve 40’lı yıllarda bir kısmı
özel sektör, bir kısmı da deneme mahiye-
tinde olmak üzere devlet eliyle kurulan kü-
çük ölçekli bazı tecrübe rafinerileri bir ya-
na bırakılacak olursa, Batman ve Ataş’tan
sonra Türkiye’nin üçüncü büyük rafineri-
siydi. İstanbul’dan 80 km uzaklıkta, İzmit
Körfezi’nin kuzey kıyısındaki Tütünçiftlik
bölgesinde kurulan rafinerinin kuruluş izni
1959 yılında, TPAO ve Türkiye’de akaryakıt
dağıtımı alanında faaliyet gösteren Califor-
nia Texas Oil Corp. (Caltex) ortaklığı tara-
fından alınmıştı. Yıllık kapasitesi 1 milyon
ton olarak planlanan rafinerinin, hızlı bir
sanayileşmeye sahne olan İzmit ve Mar-
mara bölgesinin akaryakıt ihtiyacı dışında,
sivil halkın ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin
de petrol ürünleri gereksinimini karşıla-
ması düşünülüyordu. Tesisin yüzde 51 his-
sesi TPAO’ya, geri kalan yüzde 49 hissesi
ise Caltex’e aitti. Rafineri 23 Nisan 1960
tarihinde temeli atıldıktan 16 ay sonra, 24
Ağustos 1961 tarihinde devreye alınmış ve
üretime başlamıştı.