25 / 285
24
B24 Liberator bombardıman uçaklarının
üretimi için Amerikan hükümeti tarafın-
dan inşa edilmiş, ancak savaş bittikten
sonra fabrikaya artık gerek kalmadığı için
hükümet tarafından henüz yeni kurulmuş
bir şirket olan Kaiser-Frazer otomobil fab-
rikasına kiralanmıştı. Bu fabrikada montaj
işçisi olarak çalıştığı dönem, mesleki bil-
gi bakımından kattığı artılar bir yana, iş
ve yaşam felsefesi bakımından da Feyyaz
Berker’e yepyeni ufuklar kazandırmıştı:
Kaiser-Frazer fabrikası vardı Michi-
gan’da, harp sırasında uçak imalatı ya-
pardı, sonra otomobil imalatına başladı.
Biz yaz aylarında iki ay çalıştık orada.
Hayatımın en ilginç tecrübesini, bir fab-
rikada işçi olarak çalışma tecrübesini ya-
şadım orada. Bu sayede bir işçinin nasıl,
hangi psikolojik şartlar altında çalıştığını
görmüş oldum. Orada çalışırken, verimli
ve süratli çalışmanın yanında kendi ken-
dimize yetmeyi ve para kazanmanın an-
lamını da öğrendik.
Amerikalı bir mühendis arkadaşım beni
bir gün evine çağırdı. “Ben yarım gün ça-
lışıyorum, yarım gün çalışmıyorum” dedi.
“Ne yapıyorsun?” dedim. Tuğla ördüğünü
söyledi. “Eee, nasıl oluyor, yarım gün çalı-
şıyorsun, yarım gün çalışmıyorsun?” diye
sordum. “Şu suretle kabul ettirdim, gayet
verimli çalışıyorum yarım gün. Yarım
gün çalışıp işim bitince, geliyorum bura-
da Amerikan futbolu seyrediyorum” dedi.
Böyle örnekler vardı Amerika’da. Bunları
özellikle söylüyorum, çünkü düşününce
benim için bunların bütün hayatımda ge-
riye doğru önemli örnekler teşkil ettiğini
anlıyorum.
Feyyaz Berker, 1948 yılında Michigan
Üniversitesi’ni bitirip yüksek inşaat mü-
hendisi unvanını kazandıktan sonra he-
men Türkiye’ye dönmedi ve bir süre
pratik yapmak üzere Amerika’da kaldı.
Kaliforniya’da, bir inşaat-mühendislik bü-
eyyaz Berker’in ilk iş tecrü-
besi, Amerika’da okuduğu yıllarda
harçlığını kazanabilmek için çalış-
tığı Kaiser-Frazer otomobil fabri-
kasındaki montaj hattı işçiliğiydi.
Çalışma hayatını yakından tanımak
ve verimli çalışmanın anlamını kav-
ramak bakımından bu işin kendi-
sine çok büyük katkıları olduğunu
belirten Berker (altta, arka sırada
en solda), 1949 yılında döndüğü
Türkiye’deki meslek yaşamına da
Bayındırlık Bakanlığı bünyesinde,
Esenboğa Havalimanı’nın şantiye
şefi olarak başladı (sağ sayfada).
F