128 / 162
128
Savaş nedeniyle bizim bölgenin
bulunduğu alandaki risk artmış-
tı. O yüzden kimseyi gelmeye ikna
edemiyorduk. Adana’da İncirlik
Üssü’nün bulunması olayı karıştı-
rıyordu. Hatta Amerika bile bura-
yı riskli bölge ilan etmişti. Bu ne-
denle kurulduktan sonraki oluşu-
mumuz arzu edilen hızda gerçek-
leşmedi.
54
Askıya alınan kuruluş çalışmala-
rı 1997 yılında yeniden başlatılarak
TAYSEB Eylül 1998’de resmen faali-
yete geçti. Serbest bölgenin 50 mil-
yon dolarlık en büyük yatırımı olan
Başer Kimya ise 1999 yılında devre-
ye girdi. Aynı sırada TAYSEB’in tica-
ri kapasitesini artıracak depo ve ki-
ralık ofis yapıları ile elektrik, su ve
telekomünikasyon altyapısını geliş-
tirmeye yönelik çalışmalar da ger-
çekleştirildi.
2001 yılındaki ekonomik krizin ar-
dından, 2002’den itibaren TAYSEB
bünyesinde yeni iş sahalarının oluş-
turulmasına yönelik aktif bir döne-
me girildi. Bu dönemde, özellikle
tersanelerin ilgisinde ciddi bir ar-
tış görüldü. 2004 yılında
Dünya
ga-
zetesinde yayımlanan bir araştırma-
da TAYSEB, “parlak bir gelecek vaat
eden ve yatırımcıların dikkatini çe-
ken” bir serbest bölge olarak tanım-
lanıyor ve yerli-yabancı yatırımcıla-
rın ilgisinin gün geçtikçe arttığı be-
lirtiliyordu. Yazıda, konumu, coğra-
fi ve fiziksel şartları nedeniyle ener-
ji, petrol, petrokimya, demir-çelik,
denizcilik ve tekstil yatırımlarına
en uygun bölgelerin başında geldiği
söylenen TAYSEB’in, BTC Boru Hat-
tı projesinin tamamlanması ve İs-
kenderun Demir Çelik Fabrikası’nın
yassı ürüne geçmesiyle birlikte daha
da önem kazanacağı yorumu yapılı-
yordu. TAYSEB’in BOTAŞ ve İsken-
derun limanlarına, gelişmekte olan
illere ve Ortadoğu’ya yakınlığının
yanı sıra kendisine ait bir termina-
li bulunması, en büyük avantajı ola-
rak değerlendiriliyordu.
55
2000’li yılların ortalarına ulaşıldı-
ğında TAYSEB’de 13 firma faaliyete
geçmiş ve işletmenin işlem hacmi
85 milyon dolara ulaşmıştı. Bu mik-
tar, 2005 yılı itibariyle Türkiye’deki
19 serbest bölge tarafından yılda
toplam 23,4 milyar dolarlık ticaret
hacmi yaratıldığı düşünüldüğün-
de, TAYSEB’in henüz mevcut pas-
tadan oldukça küçük bir pay alabil-
diğini gösteriyordu.
56
Gerçekten de
TAYSEB, kuruluşunun 15. yılı olan
2005’te, Türkiye’deki 19 serbest böl-
ge arasında işlem hacmi bakımın-
dan 14. sırada yer alıyordu. Buna yol
açan sebeplerin başında ise, tüm ge-
lişme potansiyeline ve coğrafi avan-
tajlarına karşın Ceyhan’ın, henüz
endüstrileşme aşamasının başında
bir bölge olması geliyordu.
57
Elektrik Üretimi A.Ş.
Toros Gübre’nin Mersin ve
Ceyhan’daki üretim tesislerinin
elektrik enerjisi gereksinimini şe-
bekeden bağımsız olarak karşıla-
mak ve Türkiye’de ortaya çıkabile-
cek olası bir enerji darlığından etki-
lenmemesini sağlamak üzere 1997
yılında Toros Enerji Elektrik Üre-
timi Otoprodüktör Grubu A.Ş. ku-
ruldu.
58
Bu şirketin amacı, olası
bir enerji sıkıntısında mevcut üre-
tim tesislerinin durmaması için ön-
lem olarak her iki tesis bünyesin-