T-Bulten24

HALE AYLİN DEVRİMCİ (ÇEVRE UZMANI)

“Geri kazanılabilir her türlü atığı değerlendiriyoruz”

Henüz 9 aylık bir Toroslu olan Hale Aylin Devrimci, Mersin

İşletmesi’nin Çevre Mevzuatı’na uygun bir şekilde çalışmasın-

dan sorumlu. Devrimci, bu konuda Toros’un sektörde ayrıcalıklı

bir yere sahip olduğunu düşünüyor:

Bu fabrikada çevre adına çok şey yapılıyor. Her şeyden önce,

Çevre Mevzuatı’na son noktasına kadar uygun hareket ediyoruz.

Belki de fabrikamızın en önemli özelliği, hava emisyonları kap-

samında bir ilki başarmış ve Türkiye’de ilk defa katalitik redük-

siyon sistemini devreye almış olması. Proseste nitrik asit üretimi

esnasında havaya NOX gazları salınıyor. Bu sistem, NOX gaz-

larının geri dönüştürülmesini sağlıyor. Bu sadece bir faktör. Bi-

zim birçok prosesimiz ekzotermik prosesler, yani ısı açığa çıka-

ran prosesler. Bu prosesler esnasında su, kapalı devre sistemde

kızgın buhar haline geliyor ve tesisimizde sahip olduğumuz iki

ünitede bu buhardan kendi elektrik enerjimizi üretiyoruz. Dola-

yısıyla hem doğal kaynakların korunmasına, hem de alternatif

enerji üretimine katkıda bulunmuş oluyoruz.

Üçüncü bir boyut, tesiste proses neticesinde çıkan bir atık

yok, ama bakım artıklarının, vs. doğru şekilde bertaraf edilme-

si veya doğru şekilde geri kazanımı gerekiyor. Bunu, bakanlığın

öngördüğü lisanslı firmalarla çalışarak başarıyoruz. Bu firmaları

biz takip ediyoruz. Önce atığı sınıflandırıyor, tanımlıyor, kodunu

belirliyor, lisanslı firmasını buluyor ve doğru şekilde geri kaza-

nıldığından emin oluyoruz. Mersin İşletmesi olarak, geri kazanı-

labilir her türlü atığı bir şekilde değerlendiriyoruz. Bu çabamızda

da fabrikadaki bütün ünitelerden çok destek görüyoruz.

“Bizim atığımız başka bir fabrikanın hammaddesi olabiliyor”

Toros’un çevreye bakışı çok pozitif. Çevreye yatırımı esirge-

miyor. Çevre, en çok maliyet doğuran kalemdir. Yükümlülükleri

ve cezai yaptırımları çok olan sektördür. Toros ise bazı şeyleri

gönüllü olarak kendi yapıyor. Toros’ta yönetmelikler, kanun ne

diyorsa o uygulanıyor. Bu da benim için çok büyük avantaj. İşimi

çok kolaylaştırıyor.

Bizim her ay düzenli denetimlerimiz oluyor. Bunun dışın-

da her an “Biz geldik,” diyebiliyorlar. Bu denetimlerin hiçbirin-

de şu ana kadar bir sıkıntı yaşamadık. Yılda iki kere de benim

yapmakla yükümlü olduğum bir denetim var. Çünkü mevzuat

her gün değişiyor. Artık çevre konusu yerel bazda da kalmıyor,

uluslararası platformlara taşınıyor. Dolayısıyla siz, diğer ülkele-

rin uyguladıklarıyla paralel bir sistem geliştirmek zorundasınız.

Türkiye’de bu yönde büyük bir gelişme yaşanıyor. Şu anda çok

sayıda geri kazanım ve bertaraf şirketleri var. Bu firmalar atığı

yakmıyor, ondan enerji üretiyor ya da başka şekillerde değer-

lendiriyor. Örneğin, bizden çıkan bir atık, başka bir fabrikanın

hammaddesi olabiliyor. Dolayısıyla geleceğimiz için çok güzel

çalışmalar yapılıyor.

FIRAT ATICI (ELEKTRİK ŞEFİ)

“Prosesten gelen buhar ile fabrikanın enerji ihtiyacını

karşılıyoruz”

Ağustos 1998’de Mersin İşletmesi’nde göreve başlayan Fırat

Atıcı, Kuvvet Merkezi olarak bütün fabrikaya nasıl enerji sağ-

ladıklarını anlatıyor:

Fabrikaya yaklaşık 4 kilometrelik bir yeraltı hattından önce

31,5 kilovolt elektrik gelir, binanın dışındaki ana trafolarda 6,3

kilovolta dönüşür ve oradan bina içerisine girer. Burada da bir

merkezden tüm ünitelere enerji dağılır. Bizim görevimiz, gelen

enerjinin sağlıklı bir şekilde dağılmasını sağlamaktır.

Aynı zamanda fabrikada 20,4 megavat gücünde bir buhar

türbinimiz var. Prosesten gelen buharı biz burada yeniden kul-

lanırız ve elektrik üreterek fabrikanın enerji ihtiyacının yüzde

80-85’ini bu şekilde karşılarız. Buhar türbinimiz olmasa, pro-

sesten gelen buharı havaya atmak zorunda kalırdık. Bu, çev-

resel olarak büyük bir israf ve maliyet demek. Bizse burada bu

buharı sisteme sokarak enerji üretiyoruz. Sadece bu da değil.

Burada aynı zamanda bir tane de kojenarasyon santralımız

var. O da 4,7 megavat gücünde. Orada da hem enerji üreti-

mi yapılıyor; hem de enerji üretirken açığa çıkan ısıdan buhar

elde edilerek buhar türbinine ilave güç olarak iletiliyor.

İki tane santralımızda enerji ihtiyacının düzenli sağlanma-

sı, enerji üretiminin yapılması ve buharın regüle edilip ünitele-

re düzenli bir şekilde verilmesi bizim temel görevlerimiz.