26 / 72
eder. Bu gübrenin gübre oranı 1:1:1’dir. Aynı ekilde meyvecilik için üretilmi olan 10:20:20 + 6S
+ Zn Süper Gold Kompoze gübresinde gübre oranı 1:2:2 eklindedir.
2.2.3Katkı Dolgu Maddesi:
Özellikle azotu nitrat (NO
3
) halinde ihtiva eden gübrelerin
patlama-yanma özelli ini azaltmak amacı ile E.C. ve TSE standartlarına uygun olarak patlamayı
önleyici (engelleyici), fakat topra ın özelliklerini bozmayan bazı maddelerin ilave edilmesi
mecburiyeti vardır. Bu maddelerin ba ında kireç CaCO
3
, dolomit kireci (CaCO
3
+ MgCO
3
) ve bazı
kil mineralleri (bentonit) gelir. Ülkemizde ve dünyada üretilen % 26 N amonyum nitrat gübresinde
% 26 oranında kireç veya dolomit kireci ve kaplama maddesi, rutubet almayı önleyici antikek
maddesi bulunmaktadır. % 33 N ihtiva eden amonyum nitrat gübresinde ise bu maddeler % 6
oranında bulunmaktadır. Tüm dünyada üretilen % 26 N ve % 33 N ihtiva eden amonyum nitrat
gübrelerinde bu patlamayı engelleyici maddelerin bulunması mecburiyeti vardır.
Kompoze gübrelerde granülasyonu sa lamak, gübrenin nem çekmesini önlemek (anti-kek)
ve düzgün bir granül yapıya sahip olabilmesi için bazı katkı ve kaplama maddeleri de granül
gübrelerde bulunabilir. Bu maddeler toprak verimlili i açısından bir sorun olu turmazlar.
Suda ve asitte çözünür besin maddesi miktarları daha çok fosforlu gübreler için kullanılır.
Fosforlu gübrelerdeki fosforun bir kısmı suda çözünür formda, bir kısmı limon asidinde çözünür
formda ve çok az bir kısmı (ço u zaman yok) hem suda ve hem de asitte çözünmez.
2.2.4.Tuzluluk ndeksi:
Topra a verilen mineral gübreler toprak suyunda çözünerek,
toprak çözeltisinde tuz konsantrasyonunun yükselmesine neden olurlar. Kimyasal olarak tüm
gübreler bir tuz yapısındadır. Mineral gübrelerin tuz indeksi sodyum nitrat (NaNO
3
) gübresinin tuz
indeksi (100) ile kar ıla tırmak sureti ile belirlenir. Bunun için belirli a ırlıktaki mineral gübrenin
toprak çözeltisinde olu turdu u ozmotik basınç, aynı a ırlıktaki sodyum nitratın olu turdu u
ozmotik basınca olan % olarak oransal de eri ile kar ıla tırılarak hesaplanır.
Gübrenin ozmotik basıncı x100
Tuz indeksi =
Sodyum nitratın ozmotik basıncı