6-Sert Çekirdekli Meyvelerde Dengeli Gübreleme

22 / 72

yi yanmamı hayvan gübresinin olgunla tırmak için, hayvan gübresi 20 cm kadar
kalınlı ında serilir üzerine 1 ton gübre için 3–5 kg kadar Triple Süper Fosfat (amonyak kaybını
önlemek için),0,5 kg ince ö ütülmü toz kireç (olgunla tırmayı hızlandırmak için) ve 2–3 kg
%26CAN gübresi serpilir. Gübreler kuru ise her katman hafifçe ıslatılır. Bu i leme yı ın1–1,5 m
yüksekli ine gelinceye kadar devam edilir. Yı ının üzeri 2–3 cm kalınlıkta toprak ile kapatılır. Yaz
aylarında yı ından s azalaca ından arada sırada ıslatılır. Bu ekilde iyi yanmamı gübre mevsim
sıcaklı ına ba lı olarak birkaç ay içinde iyice olgunla mı olur. Bu i lem üreticileri yabancı ot ilacı
kullanmadan dolayı ekonomi sa layacak ve gübreler besin maddesince daha zengin olacaktır.
( ekil–11)
Ahır gübreleri meyve bahçelerine götürüldü ünde kümeler halinde uzun süre
bekletilmemelidir. Bekletilmesi durumunda en ba ta amonyak eklinde azot kaybı ve karbondioksit
halinde organik madde kaybı meydana gelir. Bu nedenle hayvan gübreleri a açların taç
izdü ümüne (sulama çana ı içine) serpme olarak verilip topra a karı tırılmalıdır. Bunun
yapılmaması durumunda organik maddenin yararları konusunda daha önceki bölümde verilmi
olan yararlar tam olarak meydana gelmez. Ahır gübresinin bekletilmesi durumunda meydana gelen
kayıplar çizelge-7’de verilmi tir. Çizelgeden görülece i gibi ahır gübresinin 3 ay süre ile topra a
karı tırılmadan bekletilmesi toplam a ırlı ın %40 kadar azalmasına ve azotun %35 kadar
eksilmesine neden olur.
Çizelge–7: Farklı sürelerde toprak yüzeyinde bırakılan ahır gübresinde meydana gelen kayıplar %
Açıkta Bırakılma Süresi
3 Ay 6 Ay 9 Ay
Toplam A ırlık 39,6 56,0 71,1
N 35,1 42,3 56,9
P2O5 17,4 31,5 38,4
K2O 24,8 37,9 45,2
Organik Madde 51,7 71,9 79,8
Sı ır ve koyun-keçi gübrelerinin yanında besin maddesi de eri bakımından daha zengin olan
kümes hayvanı(tavuk) geni çapta uygulama ba lamı tır. Bo altım sistemi bakımından tek delikli
olan tavuk gübrelerinin katı ve sıvı(idrar) kısmı birliktedir. Bu nedenle bu gübrelerin
olgunla tırılmadan kullanılması ve tuzluluk de erinin (E,C de eri) di erlerine oranla daha yüksek
olması nedeni ile bitkilerde yanmalar meydana getirebilir. Büyükba ahırlarının ve kümes
hayvanlarının barınaklarının su ile temizlenmesi sonucu katı kısım, idrar ve yataklık su ile erbet
haline geçerek meyve bahçelerinin gübrelenmesinde kullanılabilmektedir. Hayvanların
dı kılarındaki azotun %40 kadarı ve potasyumun %65 kadarı sıvı dı kıdadır. klim artlarına ba lı
olarak sıvı dı kıda azotun amonyak( NH 3) halinde uçması bu erbetin de erini azaltabilmektedir.
er Hayvansal Kaynaklı Organik Materyaller
Büyük ve küçükba hayvanlar ile kümes hayvanları üretiminde olu an gübrelerin yanında
özellikle mezbahalarda biriken kemik, boynuz-tırnak ve kan gibi materyaller de tarımda organik
madde kayna ı olarak kullanılmaktadır. Özellikle ekolojik tarım üretiminde, saksı bitkisi
yeti tiricili inde kemik unu ve kan tozu yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu materyaller belirli bir
i leme tekni inden geçirildikten sonra pazarlanabilir hale getirilir. Kemik unu fosfor bakımından
zengindir ve % 30 kadar P 2 O5 ihtiva etmektedir, boynuz materyali ve kan tozu ise % 5–14 kadar N
ihtiva etmektedir. (Fink, 1982). Hayvansal üretim artı ı olan bu materyallerin sahip oldu u fosfor
ve azot organik formda olup yava parçalanabilen formdadır. Bu özellikleri nedeni ile özellikle
saksı bitkisi üretiminde ve do al materyaller olması nedeni ile de ekolojik tarım üretiminde
kullanılır.