47 / 104
46
Suyun azlı ı veya çoklu u, kalitesi topra ın verimlili ini etkiledi i gibi gübrenin de
etkinli i üzerine olumlu veya olumsuz etkileri vardır. Toprak suyunun azlı ı veya fazlalı ı
topraktaki mikroorganizmaların aktivitesi üzerine etkilidir. Toprakta çok az veya çok fazla
suyun bulunması mikroorganizma aktivitesini azaltır ve bunun neticesi olarak toprakta bitkiye
yararlı azot düzeyi dü er. Toprakta fazla suyun bulunması ve taban suyunun yükselmesi
toprak havasının azalmasına ve toprakta oksijen yetersizli ine neden olur. Böylece bitki
köklerinin oksijen ihtiyacı kar ılanamaz ve besin elementlerinin alınımı azalır, tarımda bu
olaya asfeksi adı verilmektedir. Özellikle topraksız ortam tekni inde kullanılan besin eriyi i
suyunun düzenli bir ekilde havalandırılarak (oksijen kazandırılarak) uygulanması
gerekmektedir. Toprak suyunun azlı ında ise su moleküllerinin + (H) ve – (OH) yük
göstermesi nedeni ile suyun toprak kolloidleri tarafından tutulma gücü artar ve bitkinin suyu
bu kolloidlerden alması güçle ir. Bu olay toprakta bulunan kil minerallerinin miktar ve
cinsine ba lı oldu u gibi topraktaki organik madde (hümüs) miktarına da ba lıdır. Su kalitesi
ile gübreleme ararsındaki ili kiler daha önce verilmi tir.
2.2.1.3. I ık ntensitesi
I ık enerjisi olmadan ve ı ı ın belirli dalga boyundaki miktarı yeterli düzeyde
bulunmadan fotosentez olayı tam olarak gerçekle mez. I ıklanmanın süresi, intensitesi ve
niteli i fotosentez için çok önemlidir. Açıkta yapılan yeti tiricilikte bu atmosfer olayına
do rudan müdahale edilememesine ra men, tek yıllık bitkilerde sıra arası ve sıra üzeri
mesafe, ekim dikim yönü, çok yıllık bitkilerde ise budama ve ekil verme ile bir yönden
ı ıktan fazla yaralanma sa lanabilmektedir. Gübreleme ile ili kisi bakımından artan düzeyde
ı ık enerjisinin bazı besin elementlerinin (N-P-S ve K) alınımının artmasına neden oldu u
belirtilmi tir. I ı ı yetersiz düzeyde olan sera artlarında veya devamlı bulutlu geçen
dönemlerde dengesiz azotlu gübreleme, bitkinin ı ıktan daha az yararlanmasına neden
olabilir. Sera içindeki bitkilerin kenar veya içte olması ı ıktan farklı yararlanmayı ve besin
elementi alınımını etkiler. Özellikle iç sıralardaki bitkilerde lüks tüketim görülür,(Çizelge–19
)Winson ve Adams,1987.
Çizelge -19: Sera artlarında Domates Bitkisinin konumuna göre mineral besin elementi
alınımı
Bitki Konumu
Besin Alınımı
g/ bitki
N P K
Yapra ın
K.M
%
Yapra ın K.M ‘de
%
N P K
Dı Sıralar
17.0 1.42 28.3
11.42
4.64 0.24 4.46
ç Sıralar
13.3 1.38 22.8
9.34
5.25 0.32 5.20
Sera örtü malzemelerinin ı ı ı yeterli düzeyde geçirmemesi nedeni ile ço u kez
seralarda bitkinin bo um aralarının uzadı ı ve bitki boyunun arttı ı gözlenmeketdir. Fazla
ı ı ın bulundu u yörelerde ise, ortam sıcaklı ının artması ile birlikte sera örtü malzemelerinin
gölgelenmesi gerekmektedir. Bu durum özellikle tüm yıl üretim yapılan seralarda daha çok
gözlenmektedir. I ık azlı ında bitkinin yapraklarında küçülme, bitkinin sap ve gövde kısmı
ince olu ur, alt yapraklar erken dökülür.