42 / 104
41
Asitlerden ileri gelen besin maddesi miktarlarını hesaplamak için a a ıda verilen
e itlik kullanılır.
Kullanılan asit hacmi (ml) x yo unlu u x asidin % si x faktör
100
Bu formulü iki asit için örnek hesaplama yaparak verelim.
Örnek 1: 100 ml % 70’lik nitrik sit / 1 ton su için kullanalım.
Yo unluk = 1.381 g/ml
Yüzdesi = % 70
Faktör = 0.222, bu veriler e itlikte yerine koyulunca;
100 x 1.381 x 70 x 0.222 = 21.46 gr N (63,1 gr % 34 N amonyum nitrat gübresi).
100
Seramıza bugün 10 ton su verdi imizde % 34’lük amonyum nitrat gübresini 631 gr
kadar az kullanmamız gerekir.
Benzer hesaplamayı % 75’lik fosforik asit ile hesaplayalım.
Kullanılan asit miktarı = 100 ml
Yo unluk = 1.579 g/ml
Yüzdesi = % 70
Faktör = 0.316,
Bu veriler yukarıda verilen e itlikte yerine koyuldu unda, bir ton su ile 37.42 gr P (86
gr P
2
O
5
) verilmi olur. Bu miktar fosfor gübre olarak en çok kullanılan MAP gübresi olarak
hesaplandı ında 141 gr MAP gübresine e de erdir. Bir günde 10 ton su verilmi ise
kullanılacak MAP gübresini 1.410 kg azaltmak gerekir.
Tarımda kullanılan mineral gübreler kimyasal yönden bir tuz yapısındadır. Damla
sulamada kullanılan suda kolay eriyebilir gübrelerde aynı yapıya sahiptirler. Bazı gübrelerin
tuzluluk indeksleri ve damla sulamada kullanılan gübrelerin tuzluluk de erleri (EC) daha
önce çizelge halinde verilmi tir. Serada toprakta yapılan yeti tiricilikte toprakta tuzlulu u
meydana getiren elementlerin su ile yıkanma yolu ile topra ın derinliklerine do ru (bitkinin
kök derinli inden daha derine) yıkanma imkanı olmadı ı için tuzluluk indeksi dü ük olan
gübrelerin tercih edilmesi gerekir. Bu durum fide dikiminden önce uygulanan gübrelerde
oldu u gibi damla sulama ile verilenler içinde geçerlidir. Bunu yanında seralarda yeti tirilen
bitkilerin genellikle tuzlulu a hassas olmaları, damla sulama ile su ve gübrelerin belirli toprak
derinli ine ve belirli toprak hacmi ile temas etmeleri nedeni ile, damla halinde verilen gübreli
suyun EC de erlerinin zaman zaman ölçülmesi gerekmektedir. Ölçüm de erleri olarak
1000 mikromhos/cm 25 C = 1 EC de eri olarak pratikte kullanılmaktadır. Damla sulama
sisteminde kullanılan bazı gübrelerin pH ve EC de erleri Çizelge 18’de verilmi tir. Çizelge
18’de verilen gübrelerden bazılarının farklı konsantrasyonlarda EC de erleri ekil 12’de
gösterilmi tir.