7 / 20
Toprağın pH değeri 8.5 den fazla ve toprakta tuzlanma var ise (toprakta değişebilir
sodyum miktarı %15 den fazla ise ve toprağın EC değeri 4 mmhos/cm den yüksek ise),
yaz aylarında topraktan suyun buharlaşması sonucu toprak yüzeyinde beyaz renkli tuz
oluşumları görülür. Bu gibi topraklar tuzlu ve alkali topraklardır.
Tuzluluk düzeyi az veya orta düzeyde olan topraklarda tohum ekimini (bitki yetiştirme
sistemini) aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi karık sırtlarının yan yüzeylerine yapmak
gerekir (Şekil-3) Böylece yaz aylarında sulamadan dolayı oluşabilecek tuzlar bitkinin kök
sisteminden daha uzak kısmında yoğun olarak birikerek bitkiye zararı daha az görülür.
Şekil-3: Az ve orta tuzlu topraklarda karık usulü sulama ile ekim sistemi
Toprak Organik Maddesi
Ülkemizde özellikle tarla bitkileri tarımında kullanılan toprakların organik madde miktarı
çok azdır. Organik madde toprağın su tutma ve havalanma kapasitesini dengeye
getirdiği gibi, toprakta kaymak tabakası oluşumunu azaltır ve toprağın daha kolay
ısınmasını sağlayarak tohumların daha erken çimlenerek çıkış yapmasını sağlar. Bu
önemli özelliklerin yanında toprakta besin maddelerinin tutulmalarını arttırarak yıkanma
ile kayıpları minimuma indirir ve organik maddenin ayrışması sonucu besinler toprağa
geçerek toprağın verimlilik gücünü arttırır. Bu konuda daha geniş bilgileri turunçgillerin
gübrelenmesi kısmında bulabilirsiniz.
Toprakların organik madde miktarını arttırmak için 2-3 yılda bir münavebe bitkisi olarak
baklagillerin yeşil gübre bitkisi olarak sonbahar-ilkbahar arasındaki dönemde yetiştirilerek
toprağa karıştırılmasında yarar vardır. Bunun yanında özellikle pamuk hasadından sonra
pamuk saplarının mümkün olduğu kadar ince bir şekilde parçalanarak toprağa
karıştırılması, toprakta organik madde birikimine yardımcı olur. Pamuk saplarının veya
pamuktan önceki bitkinin hasat artıklarının toprağa karıştırılmasından önce dekara 5-6
kg %26 N CAN gübresi serpme olarak verilmesi durumunda hasat artıkları daha kısa
sürede mikroorganizmalar parçalanarak toprağın yeniden ekime hazır hale gelmesi
sağlanır. Toprağın organik madde miktarının arttırılmasının diğer bir şekli ise iyi yanmış
ahır gübresinin tarlaya getirildikten sonra hemen toprağa karıştırılması ile olur. Hayvan
gübreleri küçük yığınlar halinde tarla yüzeyinde uzun süre bekletilirse, gübrelerin besin
değeri kaybolur ve toprağa daha az miktarda organik madde geçer. İyi yanmamış