5 / 20
yapılmış olan bir çalışmanın sonuçları Tablo-4 de verilmiştir. Tablodan görülebileceği gibi
granül kükürdün toprak pH değerini ve EC değerini pek fazla değiştirmediği buna karşılık
mikronize edilerek suda çözünebilir hale getirilmiş kükürdün toprağın pH değerinin
azalttığı ve dolayısıyla toprağın EC değerini arttırdığı görülmektedir. Toprağa mineral
gübre ilave edilmemesine rağmen toprağın EC değerinin artması toprakta yarayışsız
formda olan besin elementlerinin yarayışlı hale geldiğini ortaya koymaktadır. Bunun diğer
bir anlamı ise toprağın pH değerini düşürmekle toprakta bir nevi gübreleme etkisi ortaya
çıkmaktadır.
Tablo-4: Elementel Kükürdün Toprağın pH ve EC Değerine Etkisi (Slaton, N.A. 2001)
(*) : mikro ohms/cm
GünKontrol
Granil Kükürt
Suda Erir
Mikronize
Toz Kükürt
50
kg/da
100
kg/da
50
kg/da
100
kg/da
PH
EC
PH
EC*
PH
EC
PH
EC
PH
EC
0
8.3
211
8.3
211
8.3
211
8.3
211
8.3
211
10
8.3
211
8.3
205
8.2
222
7.5
651
7.0
900
20
8.3
216
8.4
202
8.3
214
7.6
738
6.7
762
35
8.2
292
8.2
200
8.2
298
7.5
788
6.5
795
60
8.1
308
8.2
331
8.1
305
7.6
735
6.6
789
Toprak Tuzluluğu
Toprak tuzluluğunun yüksek olması pamuk ekiminden sonra pamuk tohumunun
çimlenerek toprak yüzeyine çıkışı geciktirir ve çıkış oranını azaltır. Tuzluluğu yüksek olan
topraklarda yüksek rutubet ve su bulunması nedeniyle pamuk ekim zamanında toprak
soğuk olur ve pamuğun çimlenip toprak yüzeyine çıkışı gecikir. Tuzlu topraklarda
genellikle kaymak tabakası meydana geldiği için pamuk çıkışında bir engelleme olur.
Tuzlu ortamda besin maddelerinin alınması engellendiğinden ve topraktaki suyun
toprağın kil minerallerine bağlama gücü fazla olduğundan bitkilerin kılcal kökleri ile bu
sudan yararlanma oranları azalır. Bunlara ilave olarak toprakta tuzluluğu meydana
getiren sodyum ve klorün yüksek düzeyde olması nedeniyle bitki bu iki elementi
bünyesine fazla olarak alarak bitkide toksite(zehirlenme) meydana gelir. Bu durum
yapraklara da gayri muntazam yanıklıklar ve kurumalar şeklinde ortaya çıkar. Son
zamanlarda yapılan çalışmalarda hava sıcaklığına da bağlı olarak bitkinin kök bölgesinde
yüksek düzeyce bulunan sodyum elementi topraktan potasyum alınımını engellemesi
nedeniyle pamuğun tepe kısmındaki yapraklarda erken kızarmalar görülür. Bu gibi
durumlarda taban gübrelemede veya ara çapada mutlaka potasyumlu gübre kullanılmalı
veya yapraktan %3-4’lük potasyum nitrat gübresi ile gübrelenmelidir. Toprak
tuzluluğunun olumsuz etkisinin az görülebilmesi bazı kültürel tedbirlerle mümkün
olmaktadır. Organik ve yeşil gübreleme, tohumların sırta ekimi, tohum ekiminden önce
tohumların tuzlu su ile şişirilmesi, az fakat sık sulama( damla sulama) gibi tedbirler
tuzluluk zararını bir derece azaltabilmektedir. Bu uygulamalar için yörenizde bir uzmana
danışmanız yararlı olur.
Toprak tuzluluğunun ürün miktarını azaltması üzerine etkisi Şekil-2 de gösterilmiştir.
Şekilden görülebileceği gibi tuzluluğa orta derecede dayanıklı olan pamuk bitkisinde ürün
kaybı toprak tuzluluk değeri olan (EC) Elektriki Geçirgenlik değerinin 7-8 milimhos/cm 25
Co yüksek olması durumunda ortaya çıkar. E.C. değerinin her bir birim artması
durumunda pamuk veriminde %6.6 oranında bir azalma görülür.Toprak tuzluluğuna
paralel olarak sulama suyunda da tuzluluk mevcut ise veya toprakta tuzluluk oluşmamış