23 / 118
21
BİTKİLERDE BESİN ELEMENTİ
NOKSANLIKLARI NASIL
BELİRLENİR?
Bitkilerde besin elementi noksanlıkları ve fazlalıkları (toksite) önce yapraklarda
görülür. Bazı durumlarda noksanlık belirtisi yapraklarda görülmeyebilir. Buna
gizli noksanlık adı verilir. Gizli noksanlık olup olmadığı yaprak analiz sonucunda
belirlenir. Bitkinin yapraklarındaki besin elementi noksanlıkları belirli bir sistem
içinde oluşmaktadır. Makro besin elementi diye tanımladığımız Azot (N), Fosfor
(P), Potasyum (K) ve Magnezyum (Mg) noksanlıkları tek yıllık bitkilerin yaşlı
yapraklarında, çok yıllık bitkilerde sürgünün dip kısmındaki yapraklarda görülür.
Makro besin elementlerinden Kalsiyum (Ca) ve Kükürt (S) ile mikro besin
elementlerinden Demir (Fe), Mangan (Mn), Çinko (Zn), Bakır (Cu), Bor (B) genç
yapraklarda, meyve, dal ve sürgünlerde görülür. Molibden noksanlığı ise
hem genç ve hem de yaşlı yapraklarda görülebilir. Noksanlık belirtileri yaprak
ucundan başlayıp yaprak sapına doğru ilerleyebildiği gibi yaprak kıyısından
yaprak orta damarına doğru renk değişimleri veya damar aralarında renk
değişimleri şeklinde olabilir. Yaprak büyüklüğünde ve yaprak şeklinde (daralma,
kıvrılma gibi) görülebilir, değişimlere bakarak hangi element noksanlığından ileri
geldiği belirlenebilir (Şekil 4).
Şekil 4.
Besin Elementleri Noksanlık Belirtisi Bölgeleri