20 / 118
18
Şekil 2.
Kutikulanın şematik yapısı
Bitkilerin yaprak yüzeylerine püskürtülerek uygulanan mineral besin maddeleri
bu kanallardan içeri alınarak yapraktan beslenmeye yardım ederler. Hidrofilik
boşlukların negatif (-) elektrik yüküne sahip olmaları nedeni ile pozitif (+) elektrik
yüküne sahip olan katyonlar bu boşluklardan eksi (-) elektrik yüklü besin maddesi
olan anyonlara oranla bitkinin yaprağına daha zor girerler. Bu boşlukların çapları
çok küçük olup katyonların çapına ve elektrik yüküne bağlı olarak yapraktan
besin elementlerinin giriş hızı farklı olmaktadır (Çizelge 2 - 3). Besin elementleri
içinde en hızlı alınan azottur. Azotun en hızlı alınan formu ise üre formunda olan
azottur. Ürenin hızlı alınmasının nedeni katı formda olan üre, suda eritildiğinde
elektriksel yüke sahip olmadığı için çapı hidrofilik boşlukların çapından daha
küçüktür ve bu nedenle ürenin bitki bünyesine geçişi çok kolay olmaktadır.
Yapılan çalışmalarda şartlar uygun ise, uygulanan ürenin %50 kadarı iki saat
gibi kısa sürede ve tamamı 1 - 2 gün gibi bir sürede bitki yaprağı tarafından
alınmaktadır. Diğer bitki besinlerinde ise bu süre 2 - 10 günü bulmaktadır.
Bu nedenle yapraktan gübrelemede uygulama adedi bir defa olmamalı en az
2 - 3 defa yapraktan uygulama yapmak gerekmektedir. Yaprak gübrelerinde
besin maddelerinin alınma kolaylığını sağlamak için yayıcı yapıştırıcı ve yüzey
gerilimini azaltıcı maddeler kullanmak sureti ile gübrenin etkinliği artırılmaya ve
hatta özellikle demir ve diğer mikro besin elementleri (bor ve molibden hariç)
EDTA ve türevleri ile bağ meydana getirerek çeşitli bileşikler halinde yapraklara
pülverize edilmektedir (Şekil 3). Ancak, bir molekülün çapı ne kadar büyük
ise onun yapraktan içeriye girişi o kadar zor olur. Ancak organik bağ halinde
bağlanmış olan demir, çinko, mangan, bakır, gibi elementler yapraktaki hidrofilik
boşluklardan içeriye girebilir.