14
Toprak faktörleri toprağın fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve toprak işleme
şeklinden kaynaklanan olumsuz özelliklerdir.
Eksikliği görülen besin elementleri toprakta yeterli miktarda vardır ancak
alınmasını engelleyen toprak faktörleri vardır:
• Toprak çok kireçlidir ve bu nedenle toprak pH değeri bitki için çok yüksektir.
Toprak pH değerinin bitkinin isteğine uygun hale getirilmesi gerekir.
• Toprak pH değerinin yüksek oluşu topraktaki besin elementlerinin ve toprağa
uygulanan gübrelerdeki besin elementlerinin yarayışlılığını azaltır. Toprak pH
değerinin yüksekliği Molibden hariç tüm mikro elementler ile özellikle fosfor
alınımını ve elverişliliğini engeller. En uygun toprak pH değeri birçok bitki için
6.7 - 7.3 pH değerleri arasıdır.
• Aşırı yağış veya toprak ana materyalinin asidik karakterde olması nedeni
ile toprak pH değeri düşük (6’dan az) olur (Orta ve Doğu Karadeniz ile Niğde
dolayları ve kireçsiz topraklar) ve besin maddeleri yıkanabilir. Bu gibi toprakların
pH değerinin kireçleme ile yükseltilmesi gerekir. Düşük pH değerli topraklarda
Kalsiyum, Magnezyum, Potasyum ve Fosfor elementleri noksanlıklarına karşılık
Demir, Mangan ve Alüminyum fazlalıkları (toksiteleri) görülebilir. pH değerinin
azaltılması veya yükseltilmesi ile ilgili geniş bilgileri Toros Tarım web sayfasında
bulabilirsiniz.
• Noksanlığı görülen besin elementi toprakta çok azdır ve topraktan uygulama
ile sonuç alınamamaktadır veya topraktan uygulama zamanı geçmiştir.
• Dekara veya ağaç başına verilmesi gereken mikro element gübresi miktarı çok
azdır.
• Sulama suyunda veya toprakta bikarbonat (HCO
3
)
-1
anyonu miktarı çok
yüksektir. Özellikle demir alınımı engellenir.
• Topraktaki kil minerali cinsi ve miktarı besin elementi fiksasyonu (verilen
gübredeki besin elementinin bağlanması) yaparak verilen gübrenin alınmasını
engelleyebilir.
• Toprakta taban suyu çok yüksek ise ve toprak killi yapıya sahip ise toprak
havasındaki oksijen miktarı (%10) azalabilir.
• Toprak çok kumsal yapıya sahip ise potasyum ve magnezyum noksanlığı
görülebilir.