19 / 118
17
YAPRAK GÜBRELERİ
Bitkiler besinmaddelerininbüyükbir kısmını topraktanalırlar. Şekil 1 veŞekil 2’den
görüldüğü gibi özellikle yaprakların alt yüzeylerinde bulunan ve bitkinin solunum
organı gibi görev yapan gözenekler (stomalar) bitkide gaz alışverişinde görev
alırlar. Stomaların sayısı ve büyüklüğü bitkilere göre farklılık göstermektedirler.
Tek yıllık bitkilerde 1mm
2
de 100 - 200 kadar stoma bulunurken çok yıllık bitkilerde
(bağ dahil) stomaların adedi 1 mm
2
de tek yıllık bitkilere oranla 3-5 kat daha fazla
bulunmaktadır. Stomalar daha sonra açıklanacağı gibi her ne kadar doğrudan
besin maddesi alışverişinde bulunmasalar bile atmosferde bulunan gazlar
içinde bitki besini sayılabilen (NO
2
, NH
3
, SO
2
) gazları yapraklarındaki stomalar
aracılığı ile alınmak sureti ile metabolizma olaylarında kullanılabilmektedir. Şekil
1’de gösterilen bitkinin yaprak kesiti incelendiğinde bitkinin yaprağının alt ve üst
yüzeyinde bitkiyi dış şartlardan koruyan ve bitkinin yaprağından yaprak dışına
su ve su içinde çözünmüş olan bazı bileşiklerin çıkmasını engelleyen kütikula
tabakası bulunmaktadır. Bu tabaka tamamen sıkı bir yapıya sahip olmayıp
yapısında hidrofilik karakterli çok küçük boşluklar (kanallar) bulunmaktadır.
Şekil 1.
Bitki yaprağının kesiti