13
YAPRAKTAN GÜBRELEME
Tümbitkiler, büyümeleri gelişmeleri ve yüksek kaliteli ürün verebilmeleri için gerekli
besin maddelerini kökleri vasıtasıyla topraktan ve toprağa uygulanan mineral
gübrelerden alırlar. Ancak iklim ve toprak şartlarındaki bitkiye uygun olmayan
bazı özellikler, bitkilerin bazı besin elementlerini topraktan kökleri vasıtası ile tam
ve yeteri kadar almalarını engellediği için bitkiler öncelikle yapraklarında, sürgün
- dal - gövde ve kökleri ile meyvelerinde beslenme bozuklukları gösterirler.
Bitkilerin yapraktan beslenmesi yaprakta ve meyvede görülen eksiklikleri daha
kısa sürede gidermek içindir. Bitki yapraklarının üst ve alt yüzlerinde kütiküla adı
verilen dış şartlardan koruyucu bir tabaka mevcuttur. Bu tabaka bitki yaprağının
en önemli kısmı olan epidermis (üst-alt) hücrelerinin üstünü örterek yaprağın zarar
görmesini engeller. Geçirgenliği az olan bu tabaka içinde çok ince mikrofibril
(ipliksi) kanallar vasıtası ile su ve suda erimiş besin maddeleri yaprakların iç
kısımlarına doğru girer. Bitki besin maddelerinin çok az bir kısmı yapraklarda
bulunan ve bitkinin hava alışverişini sağlayan stoma (gözenek) adı verilen
kısımlarından da alınabilir. Bitki besin elementlerinden Azot (özellikle üre formu)
en hızlı yaprağa geçen elementtir. Bunun sebebi ise üre, suda eridiğinde (+) ve
(-) elektrik yükü kazanmayıp kütikülada bulunan kanallardan içeriye geçebilecek
çapta olmasındandır. Bu nedenle de yaprak gübrelerinde azotun üre formunda
olması arzu edilir. Besin elementlerinin alınış hızlarına ait bilgileri bu rehberde
inceleyerek kaç gün aralıklarla ve bitkinin hangi gelişme döneminde uygulanması
gerektiğine karar verebilirsiniz. Bitkilerin ihtiyaç duyduğu besin elementlerinin
tamamı hiçbir zaman yapraktan uygulama ile karşılanmaz. Esas olan toprak,
yaprak ve su analizlerine dayalı olarak topraktan yapılan taban (toprak altı) ve üst
gübrelemedir. Noksanlık durumunda bitkilerin eksikliği görülen o besin elementi
veya elementleri ile yapraktan takviye olarak gübrelenmesi gerekmektedir.
Bitkilerde Besin Elementi Noksanlık veya Fazlalığının (Toksite) Sebepleri
• Toprak Faktörleri
• İklim Faktörleri
• Bitki Faktörleri
olarak 3 önemli faktörden kaynaklanabilmektedir.