Topraga Dusen Bereket

142

nın büyük sorunlarından birinin çö-

zülmesi yolunda ilk önemli adımı

oluşturdu.

Dr. İsmail Çakmak, yurda döndükten

sonra Braun’la görüşmeye devam

ederek buğdaydaki zayıflığın mikro-

element eksikliğinden kaynaklanıp

kaynaklanmadığını araştırmak üzere

çalışmalarını bu alana yoğunlaştırdı.

Eskişehir AnadoluTarımsal Araştırma

Enstitüsü’nden agronomist Müfit Ka-

laycı da, buğdayın farklı minerallere

nasıl tepki verdiğini test ederek araş-

tırmaya büyük katkı sağladı. Bitkile-

re çinko fosfat tatbik ederek gelişim-

lerini gözlemleyen İsmail Çakmak’a

göre çinkonun özellikle buğday üze-

rindeki sihirli etkisi, ilk kez bu süreç-

te fark edildi:

Bu konudaki en önemli, kilomet-

re taşı niteliğindeki çalışma Mü-

fit Bey’e aittir. Bu denemelerde gö-

rüldü ki ne zaman bitkilere çin-

ko veriliyor, bitkiler çok mutlu,

çok güzel büyümeye başlıyorlar;

İSMAİL ÇAKMAK

Sabancı Üniversitesi Öğretim Görevlisi

Çinkolu gübre konusu gerçek bir başarı öyküsüdür Türkiye için, Orta Anadolu için,

Toros için. Proje pek çok makalede, uluslararası dergide, tarımsal toplantılarda bir

başarı öyküsü olarak anlatıldı, anlatılıyor. Ben bu öyküyü çeşitli ortamlarda bilim çev-

releriyle paylaşırken özellikle şunun altını çiziyorum: “Böylesi bir başarı öyküsüne

imza atmak istiyorsanız, mutlaka son kullanıcıyla, çiftçiyle beraber çalışmak zorunda-

sınız. Yani bir bilimadamı olarak, ürettiğiniz sonuçları çiftçilere ulaştırmanız ve onlarla

çalışmanız gerekli.” Bazen bizler, üniversitelerde çalışan araştırmacılar çok güzel so-

nuçlar üretebiliyoruz, harika yayınlar yapıyoruz, ama raflarda kalıyor. Oysa her bulu-

şun bir şekilde tarlaya gitmesi lazım. İşte bu proje buna bir örnekti. Üretilen, bulunan

sonuçların tarlaya gitmesiyle bugün bu noktaya gelindi. Çinko projesinde bir yanda

Çukurova Üniversitesi, bir yanda Tarım Bakanlığı, bir yanda gübre endüstrisinin de-

ğerli bir temsilcisi olarak Toros’un ve tabii ki çiftçilerin, üreticilerin katılımı sağlandı.

Yani olayın tüm aktörlerinin aynı anda, aynı proje içerisinde olduğu bir süreç yaşandı

ve o süreç sayesinde bu noktaya gelindi.

VEYSEL ÇAVUŞGİL

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Öğretim Görevlisi

Sonuçta karar verdik ve %1 oranında çinko kattık 20-20-0 gübresine. Bu, buğdayda

taban gübresi olarak yaygın kullanılan bir üründür, mutlaka verilir ürüne. Çinko katkı-

lı gübre ürettikten sonra merkez ve bölge teşkilatlarına ön tanıtımlar yaptık, ikna et-

meye çalıştık. Bayi toplantıları ve seyahatler yoluyla tek tek bayiler ikna edilmeye ça-

lışıldı. Her ilin, ilçenin, köyün birkaç önder çiftçisi vardır. Yenilikleri önce onlar uygu-

lar. Diğer çiftçiler de onları takip eder. Bizim bayiler de bu önder çiftçileri tanıdığı için

onlara gidildi. Bunların tarlaları parçalara ayrıldı. Diyelim ki 10 dönüm tarlanın 3 dö-

nümüne çinkolu gübre, geri kalanına normal gübre atıldı. Çiftçi böylece aradaki farkı

gördü. 2.300 ton üretim bu şekilde deneme amaçlı kullanıldı.