T-Bulten19

HABERLER

UYUYAN HAZİNE: DOĞALGAZ

Irak’ın herkesçe bilinen petrol zenginliği dı-

şında çoğu zaman göz ardı edilen, ancak hiç

de küçümsenmeyecek bir zenginliği daha

var: doğalgaz. Yaklaşık 3,2 trilyon metreküp

civarındaki kanıtlanmış doğalgaz rezerviyle

Irak, dünyanın doğalgaz zengini ilk 10 ülkesi

arasında yer alıyor. Petrol gibi doğalgaz re-

zervlerinin de yaklaşık %70’i ülkenin güne-

yinde, Basra bölgesinde yer alıyor. Kerkük

dışında Nahr Umar, Mecnun, Halfaya, Nasi-

riye, Rumeyle, Batı Kurna ve Zubeyr petrol

sahaları, aynı zamanda doğalgaz bakımın-

dan da Irak’ın en önemli merkezleri.

Ne var ki petrolle birlikte çıkan doğalgazın

%40’tan fazlası, gazı toplayacak ve işleyecek

tesis bulunmadığı için yakılarak imha edili-

yor. Yapılan tahminlere göre bu şekilde kay-

bedilen doğalgazın miktarı günde 30 milyon

metreküpe ulaşıyor. Diğer taraftan ülkedeki

5 doğalgaz işleme tesisi son derece düşük bir

kapasiteyle çalışıyor. Yakılarak atmosfere

bırakılan gazın toplanması ve yeniden eko-

nomiye kazandırılması için 25 yıllık uzun va-

deli bir plan üzerinde çalışmalar devam edi-

yor. Yakın zamanda Irak hükümeti, ülkenin

güney kesimindeki doğalgaz üretimini artır-

mak üzere 17 milyar dolarlık bir geliştirme

projesine ön onay verdi. Bu konuya verilen

önceliğin gelecek yıllarda giderek artması

bekleniyor.

Tekfen’in Irak güncesi

Tekfen’in Irak’la ilişkileri, Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı’nın

inşasının başladığı 1975 yılına kadar uzanıyor. Önem açısından

Tekfen’in “rüştünü ispat ettiği” ve “küçük müteahhitlikten büyük

müteahhitliğe adım attığı” bir iş olarak değerlendirilen bu proje, Ker-

kük civarındaki üretim sahalarından çıkarılan ham petrolün 40 inç

çapında ve 986 km uzunluğundaki bir boru hattıyla İskenderun

Körfezi’ne taşınmasını ve burada inşa edilecek bir deniz terminaliyle

gemilere aktarılmasını içeriyordu. Her iki hükümetin de büyük önem

verdiği bu proje nedeniyle 1974 yılında TPAO’ya bağlı olarak Boru

Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) kurulmuştu. Tekfen, bu proje-

de ana müteahhitlerden Alman Mannesmann-Rohrbau A.G.’nin ta-

şeronu olarak boru hattının Türkiye kısmında kalan 84 ve 70 km’lik

iki ayrı parçasının yapımını üstlenmiş, ayrıca Ceyhan’daki tank çiftli-

ğinin ve deniz terminalinin inşasını gerçekleştirmişti. Irak-Türkiye

boru hattı, Tekfen’in o güne kadar aldığı en büyük iş olarak şir-

kete özgüven kazandırmış ve sonraki yıllarda hızla büyüme-

sine katkıda bulunacak şekilde kendini geliştirme ola-

nağı sağlamıştı. Irak-Türkiye Boru hattı çok kısa

sürede dizayn değerinin üzerinde ham petrol

sevkıyatını gerçekleştirmeye başlamış ve

kapasite artırımı amacıyla gündeme

gelen Kimyasal İnjeksiyon Pro-

jesi de 1983 yılında başa-

rıyla uygulanmıştı.

Irak, Tekfen’in geçmişinde ayrıcalıklı bir yere sahip.

Tekfen tarihinin dönüm noktalarını oluşturan birçok

önemli proje Irak’la doğrudan ilgili. Irak’ı istikrarsızlığa

sürükleyen Körfez Savaşı sonrasında kopan bağlar,

şimdi bir kez daha kuruluyor. Tekfen, Irak’ın geleceğini

şekillendiren projelerdeki yerini almak istiyor.

II. IRAK-TÜRKİYE BORU HATTI

Tekfen, 1985 yılında inşasına başlanan II. Irak-

Türkiye Ham Petrol Boru Hattı’nda Saipem’le birlikte

ana müteahhit olarak rol aldı. Tekfen’in çıkan tüm

sorunlara rağmen projeyi zamanından önce

tamamlayarak teslim etmesi, şirkete Irak hükümeti

nezdinde büyük prestij ve güven kazandırdı.