56 / 104
55
Kalsiyum bikarbonatın suda kolay çözünmesi nedeni ile topraklarda kalsiyum yıkanması
meydana gelebilir. Bu kimyasal reaksiyon a a ıda belirtildi i gibi cereyan eder.
Kireçleme materyallerinin toprakta hidrojen iyonlarını nötralize etmeleri ematik
olarak a a ıda gösterilmi tir.
ekil 17. Kireçlemenin topra ın pH de erini düzeltmesi
Kireç yerine yanmı kireç (CaO) kullanılması durumunda ise a a ıda belirtilen
reaksiyon gerçekle ir.
2.3.2 TOPRAK TUZLULU U
Bitkisel Üretimde bitki yeti tiricili ini engelleyen faktörlerin ba ında bitkinin kök
bölgesi derinli indeki toprak tabakasının tuzluluk durumu gelmektedir. Toprakta tuzluluk,
toprakta çok fazla miktarda sodyum, klor, sülfat, magnezyum ve bikarbonat iyonlarının
bulunmasından ileri gelmektedir. Topraktaki tuzlulu un etkisi topraktaki anyon çe idine (klor
veya sülfat) olu una göre de i mektedir. Klor tuzlulu un etkisi sülfat ve di er anyonların
meydana getirdi i tuzluluktan daha etkindir. Topra ın klor miktarına göre sınıflandırılması
Tablo- de verilmi tir. Bu anyonların yanında toprakta borat anyonlarının da bulunu u
tuzlulu un zarar etkisini daha fazla arttırır. Tuzlulu un etkisi iki yönden görülür. Birincisi
tuzlulu u meydana getiren elementler toprakta suyun daha kuvvetli bir ekilde tutulmasını
sa layarak bitkinin topraktan su alımını engeller ve bitki geli mesi engellenir. Di eri ise,
özellikle bor ve sodyum gibi elementlerin bitki tarafından yüksek konsantrasyonlarda
alınması sonucu bitkide toksik etki yapar. Bu toksik etki özellikle azot metabolizması üzerine
olumsuz yönde etki yapar. Azotun protein haline dönü mesi tam gerçekle mez. Bitkilerde
tuzlulu un zararlı etkileri zayıf bitki geli mesi eklinde kendini gösterirken ilk belirtiler
yapraklarda gayri muntazam yanıklıklar(ölü dokular), erken çiçeklenme ve çiçek dökümleri
meyvelerde deformasyonlar eklinde ortaya çıkar. Toprak tuzlulu unun en önemli sonucu
verimde büyük azalma ve kalitede büyük dü ü ler olmasıdır. Toprak tuzlulu unun tam
etkileri ise topra ın genellikle rutubetli olması sonucu topra ın ısınması gecikir ve toprak
Kil
Kil
Mg
++
H
+
H
+
H
+
H
+
Ca
++
K
+
K
+
K
+
Mg
++
H
+
H
+
K
+
K
+
K
+
Ca
Ca
+
CaCO
3
+ H
2
CO
3
CaCO
3
+ CO
2
+ H
2
O Ca(HCO
3
)
2