4 / 104
3
artlarında yeti tirilen bazı bitkilerin birim ürün miktarına göre ortamdan (topraktan)
kaldırdı ı bazı makro elementleri Çizelge 2’de verilmi tir
Çizelge 2: Bazı Sebzelerin Bir Ton Topraktan Kaldırdı ı Besin Maddeleri (Röber ve Schaller,
1985)
Kg/
/
t
t
on ürün
N
P
2
O
5
K
2
O
CaO
MgO
Domates
3.2
0.9
6.2
5.3
0.8
Hıyar
1.7
0.9
3.7
2.4
0.4
Biber
3.7
1.0
4.8
3.5
0.6
1.2. Sera Yeti tiricili inde Kullanılan Gübreler
Tüm canlılar gibi bitkiler de beslenmek mecburiyetindedirler. Bitkilerin geli meleri
için ortamdan aldıkları maddelere bitki besini, bitki besini ihtiva eden maddelere gübre ve
bunların bitkinin geli me ortamına verilme i lemine de gübreleme tanımı kullanılmaktadır.
Bu basit tanımlama geni anlamda ifade edildi inde “Kültür bitkilerinin, tek yıllık bitkilerde
tohum ekiminden-fide dikiminden, çok yıllık bitkilerde ise geli me döneminin ba langıcından
(tomurcuk faaliyeti-sürgün faaliyeti) itibaren tüm geli me dönemleri içinde geli melerini
tamamlamak, ürün miktarını ve kalitesini artırmak amacı ile ortamdan aldıkları besinleri
kar ılamak amacı ile verilen maddelere
gübre
, bu i leme de
gübreleme
denir. Gübrelemede
amaç sadece bitkinin ihtiyaç duydu u bitki besin maddelerini ortama verilmesi olmayıp,
bitkinin geli me ortamının verimlilik durumunun korunması ve yükseltilmesi de amaçlanır.
Açıkta yapılan yeti tiricilikte gübreleme bitkisel üretimde % 50’den fazla verim artı ı
sa lamaktadır (Hare ve White, 1985). Bitkisel üretimde önemli verim artı ı sa layan gübreler,
mineral kökenli oldu u gibi organik kökenli de olabilmektedir. Bunu yanında son yıllarda
Sürdürülebilir Tarım kapsamı içinde hem organik ve hemde mineral madde ihtiva eden
Organo-mineral gübrelerden de söz edilmeye ve hatta kullanılmaya ba lanmı tır.
Organik gübrelerin kullanımı çok eski devirlere dayanmasına ra men mineral
gübrelerin kullanımı 20 yüzyılın ba larında ba lamı ve günümüzde yo un bir ekilde devam
etmektedir. Ülkemizde sera yeti tiricili inde modern tarım tekniklerinin kullanılmaya
ba laması ile birlikte sera yeti tiricili ine özgü gübre kullanımı özellikle son 20 yıl içerisinde
yaygınla mı tır. Sera bitkilerinin gübrelenmesinde kullanılan organik ve mineral gübreler
hakkında bilgiler bundan sonraki bölümlerde geni bir ekilde verilecektir.
Ülkemizde sera yeti tiricili i genellikle toprak ortamı kullanılmak sureti
yapılmaktadır. Son yıllarda özellikle bazı süs bitkilerinin (karanfil, gerbera gibi) üretiminde
ve çok az oranda deneme amaçlı olarak topraksız ortam tekni i olarak tanımlanan bazı özel
ortamlarda (özel harç-su kültürü gibi) yeti tiricilik yapılmaktadır. Toprak kullanılarak yapılan
yeti tiricilikte kullanılan organik ve mineral gübrelerin niteli i ile topraksız ortam tekni inde
kullanılan organik materyallerin ve mineral gübrelerin özellikleri birbirinden bazı farklılıklar
gösterir.