3 / 104
2
Çizelge 1: Bitki Besin Elementlerinin Alını Formları ve Kaynakları (Mengel ve Kirkby,
1987; Schroeder, 1984)
Besin Elementi
Alını Formu
Kaynakları
Karbon (C)
CO
2
,HCO
3
Atmosfer, Toprak
Oksijen (O)
H
2
O,O
2
H
2
O, Atmosfer
Hidrojen (H)
H
2
O
H
2
O
Azot (N)
NO
3
-
,NH
4
+
,N
2
Toprak (organik madde),
Atmosfer
Kükürt (S)
SO
2
-
,SO
4
–2
Atmosfer, Toprak
Fosfor (P)
H
2
PO
4
-
, HPO
4
--
,
P
2
O
7
-4
, P
2
O
10
–5
Ca, Al, Fe fosfatlar
Potasyum (K)
K
+
Toprakta K feldispatlar,
mikalar, illit
Kalsiyum (Ca)
Ca
++
Toprakta Ca feldispatlar,
CaCO
3
,dolamit,CaSO
4
Magnezyum (Mg)
Mg
++
Toprakta dolamit
MgCO
3
,olivin, biotit,
augit, hornblend
Mangan (Mn)
Mn
+2,
Mn-kileyt
Toprakta,
manganit,
silikatlar
Çinko (Zn)
Zn
+2
, Zn- kileyt
Toprakta, Zn-karbonat,
ZnO,
Zn-fosfat,
Zn(OH)
2
Bakır (Cu)
Cu
+2
,Cu-kileyt
Toprakta, CuSO
4
,
Cu-karbonat
Bor (B)
H
2
BO
3
-
,HBO
3
–2
,
B
4
O
7
-2
,BO
3
–3
Borik asit, turmalin
Molibden (Mo)
MoO
4
-2
Toprakta, Fe-Al oksit ve
hidroksil
Silisyum (Si)
Silikat iyonları
Topraktaki silikatlar
Klor (Cl)
Cl
-
Topraktaki klorid tuzları
Sodyum (Na)
Na
+
Topraktaki Na
mineralleri ve
tuzları
Örtü altında yeti tirilen bitkilerden alınan ürün miktarının yüksek düzeyde olması ve
bu ürünü veren bitkilerin kök ve üst vegetatif kısımları ile topraktan kaldırmı oldu un bitki
besin maddesi miktarları açıkta yeti tirilen bitkilere oranla yüksek düzeydedir. Sera