8 / 11
TOROS TARIM > Çiftçi Dostu > Gübreleme Önerileri > Zeytinde Dengeli Gübreleme
Şekil – 8’de gösterilen aktif gruplara sahip olan hümik asitler toprağın verimlilik öğelerine ve mineral gübrelerin etkinliği üzerine olumlu yönde etki yapmaktadırlar.Organik
materyallerin toprağın verimliliğine olan etkilerini üç ana grup altında toplamak mümkündür.
A-Toprağın fiziksel özelliklerini düzeltir
Toprağın su tutma kapasitesini dengeler
Toprağın kolay ısınmasını sağlar
Toprakta kaymak tabakası oluşumunu ve toprağın çatlamasını azaltır
Toprak erozyonunu azaltır
B-Toprağın kimyasal özelliklerine etkisi
Toprakta yarayışsız olan bitki besinlerini yarayışlı hale gelmesine yardımcı olarak bitkinin beslenmesini kolaylaştırır
Toprağın pH değerinin dengede kalmasını sağlar
Toprağın besin maddesi tutma kapasitesini artırır ve toprakta besin maddesi yıkanmasını azaltır
Toprakta tamponlama yaparak toksitesyi önler
Toprak tuzluluğunun azalmasına yardımcı olur
Organik madde toprakta ayrışmaya uğrarken bünyesindeki besin maddelerini toprağa vererek bitkinin bitkinin beslenmesine yardımcı olur
Toprakta bitkinin kök gelişmesini teşvik eder
C-Toprakta mikrobiyolojik aktiviteyi arttırır
Tam parçalanmaya uğramış organik madde toprak canlıları (mikroorganizmalar) için enerji ve besin kaynağıdır
Toprakta mikroorganizma populasyonunun artmasına yardımcı olur
Organik maddenin toprakta ayrışması esnasında ortama verdiği organik bileşikler ile bitkinin kök sisteminin gelişmesine olumlu yönde uyarıcı etkiler gösterir
Zeytincilikte ve özellikle sulama yapılmayan zeytin alanlarında toprağın organik madde miktarının yüksek olması önem taşımaktadır. Zeytin tesis etmeden önce veya yeni tesis
edilmiş zeytinliklerde organik gübreleme programı yapılmalıdır. Bunun en ekonomik yolu yeşil gübreleme programı uygulamakla olur. Bölgeye uygun olarak belirlenecek yeşil
gübre bitkisi (tercihen baklagil, fiğ, bakla, korunga gibi) sonbahar kış aylarında yetiştirilerek (sıra aralarında) çiçeklenme döneminin ortalarında toprağa karıştırılmalıdır.Yeşil
gübre bitkileri zeytinin kılcal köklerinin erişemediği bölgelerdeki toprağın mineral besinlerini bünyelerine alırlar, toprağa karıştırılmaları durumunda ayrışmaları sonucu bu
besinleri tekrar toprağa verirler ve toprakta devamlı hümüs denilen ayrışamayan organik bileşikleri bırakarak toprağın verimliliğine katkıda bulunurlar. Yeşil gübre bitkisi
seçiminde kısa gelişme döneminde yüksek oranda organik madde üretmeli, yeşil gübre bitkisinin kökleri zeytinin beslendiği toprak tabakasının dışında beslenmeli, zeytin
bitkisine zarar yapan hastalık ve zararlı etmenlerine konukçu bitki olmamalıdır. Özellikle genç zeytinliklerde bu sistemin uygulanması ile bir yandan toprağın besin maddesi
ihtiyacının bir kısmı karşılanırken(özellikle mikroelementler) diğer yandan da toprağın su ve havalanma kapasiteleri dengeye gelir.Toprağın yeşil gübre ile gübrelenmesi
sonucunda zeytinin kök sistemi daha iyi gelişerek bir omcanın beslenme ve su alma alanı(hacmi) genişlemiş olur. Yeşil gübreleme yapma imkanının bulunmaması durumunda
hayvansal kaynaklı büyükbaş ve küçükbaş hayvanların gübreleri kullanılmalıdır.Tablo-5’den de görülebileceği gibi küçükbaş hayvanlarının (koyun-keçi) gübreleri besin maddesi
ve organik madde miktarı bakımından sığır gübrelerine oranla daha zengindir.Kümes hayvanlarının gübreleri besin maddeleri bakımından en zengin olmalarına rağmen iyi
olgunlaştırılmamaları ve tuz konsantrasyonunun daha yüksek olması nedeni ile toprak verimliliği üzerine olumsuz etki yapabilmektedir. Bu nedenle hangi organik gübre olursa
olsun mutlaka iyi olgunlaşmış olması gerekir.İyi olgunlaşmamış gübre kullanımında zeytin alanlarında yabancı ot miktarı ve ihtiva ediyorsa bazı hastalık etmenleri de toprağa
bulaşmış olur.İyi olgunlaşmış hayvan gübresinde karbon azot (C/N) oranı 10-15 arasında olmalıdır.
2.5. Toprağın Katyon Değişim Kapasitesi (KDK)