5 / 11
TOROS TARIM > Çiftçi Dostu > Gübreleme Önerileri > Zeytinde Dengeli Gübreleme
kükürt dioksit gazı (SO
2
) ağaçlarda yaprak dökmesine de neden olabilir. Kükürdün toprağa karıştırılması ile toprakta meydana gelen bakteri faaliyetleri sonucunda oluşan
enzimatik reaksiyonların kimyasal işlemleri basitleştirilerek aşağıda gösterilmiştir.
Toprakta mevcut kükürt bakterilerinin faaliyeti sonucu toprakta oluşan sülfat (SO
4
) bitkinin kükürdü topraktan aldığı formdur. Kükürdün bir kısmı bitkiler tarafından sülfat halinde
alınırken çok az bir kısmı (-) elektrik yüküne sahip kil ve organik madde tarafından tutulur, geriye kalan kısmı ise topraktan yıkanarak bitkinin kök bölgesinden uzaklaşır.
Kükürdün oksidasyonu sunucu toprakta oluşan hidrojen iyonu ise toprağın kil minerallerine bağlanarak toprağın pH değerinin azalmasına ve toprak suyunda serbest hidrojen
iyonu (H)
+
halinde kalarak toprağın pH değerinin azalmasına neden olur.
Toprağa uygulanacak kükürt miktarı toprağın bünyesine ve uygulama şekline göre değişmektedir. Ortalama olarak bir dekarlık bir alanın 20 cm kadar kalınlığındaki pH değerinin
azaltılması için uygulanacak miktarlar toprak bünyesine ve uygulama şekline (bant) göre Tablo 3’te verilmiştir. Toprağın pH değerinin bir birimden daha fazla azaltılması ve
toprak kalınlığının değişmesi veya artması durumda kullanılacak kükürt miktarında da değişiklik yapılmalıdır.
Tablo 3: Toprak pH değerini 6.5'e düşürmek için 0-20cm derinlikteki bir toprak için dekara verilmesi gerekli kükürt miktarı
(Jones, 1982)
TOPRAK
SERPME
BANT
KUMLU
KİLLİ
KUMLU
KİLLİ
pH 7.5
40-60
80-100
20-25
30-35
pH 8.0
100-150
150-200
30-50
60-80
pH 8.5
150-200
150-200
60-80
>80
Toprağın pH değerinin azaltılmasında katiyetle granül hale getirilmiş kükürt kullanılmamalıdır. Kullanılması durumunda toprakta beklenen pH değeri azalması meydana gelmez.
Bu durum Tablo 4’te verilmiştir. Tablo 4 incelendiğinde çok ince öğütülerek ıslanabilir (suda erir) hale getirilmiş olan kükürt uygulamasında toprağın pH değerinde azalma
meydana gelirken, toprağın pH değerinin azalmasına paralel olarak toprağın elektriki geçirgenlik (EC) değerinde bir artış görülmektedir. Bunun anlamı, toprak reaksiyonu
azaldıkça, daha önce toprağın kil minerallerine bağlanmış veya alınamaz forma geçmiş olan besin elementleri alınabilir hale geçmek sureti ile toprağın elektriki geçirgenlik
değerini arttırmıştır. Bu istenilen bir durumdur.
Tablo 4. Granül ve Toz Kükürdün Toprak PH Değerine Etkisi
Gün
Kontrol
Granül Kükürt
Suda Erir Mikronize Toz Kükürt
50 kg/da
100 kg/da
50 kg/da
100 kg/da
PH
EC PH
EC*
PH
EC
PH
EC
PH
EC
0
8.3
211
8.3
211
8.3
211
8.3
211
8.3
211
10
8.3
211
8.3
205
8.2
222
7.5
651
7.0
900
20
8.3
216
8.4
202
8.3
214
7.6
738
6.7
762
35
8.2
292
8.2
200
8.2
298
7.5
788
6.5
795
60
8.1
308
8.2
331
8.1
305
7.6
735
6.6
789
(*) : mikro ohms/cm