11 / 11
TOROS TARIM > Çiftçi Dostu > Gübreleme Önerileri > Zeytinde Dengeli Gübreleme
gübresi miktarı olarak bir dekara verilmiş olan miktarlar hiçbir zaman dekardaki çukur adedine bölünerek büyük miktarlarda uygulanmaz.Uygulanması durumunda fidan dikim
çukurlarının dibinde gübreden ileri gelen tuz konsantrasyonu çok yüksek olur.Bunun yerine çukur başına 200-300 gr TSP ve aynı miktarda potasyum sulfat veya 400-500 gram
kadar üç ana besinli süper gold 190:20:20 kompoze gübre kullanılabilir.
Fidan dikim çukurları açıldıktan sonra dikim çukurlarına üst kısmından çıkan toprağa bir kova kadar iyi yanmış hayvan gübresi + 400-500 gr kadar süper gold 10:20:20 veya üç
besinli kompoze gübre + bir yemek kaşığı 820-25 gr) Boraks + bir yemek kaşığı Çinko sülfat ilave ediniz. Toprak biraz ağır bünyeli (killi) ise dere kumu –perlit-volkan tüü veya
zeolit ilave ederek bu karışımı fidan dikim çukurlarının dibine yerleştirin ve fidan dikimini yapın (Şekil)
3.2. Fidan Çağı ve Genç Zeytin Ağaçlarında Gübreleme
Zeytin bitkisi bölgeye ve çeşitlere göre dikimden 5 veya 6 yaşına kadar ancak verime yatar. 5-6 yaştan 10-12 yaşına kadar verime yatma dönemidir. Bu dönemlerde zeytin
fidanlarının dengeli beslenerek tam verim çağında yüksek ve kaliteli ürün vermesi sağlanmalıdır. Zeytin fidanı dikimi yapıldıktan sonra zeytin tac’ının sıra aralarını kapatıncaya
kadar geçen süre oldukça uzundur (8-10 yıl). Bu dönem içinde özellikle sulama yapılmayan yörelerde toprağın su tutma özelliğini arttırmak amacı ile sıra aralarında sonbahar-
ilkbahara arasında yeşil gübre bitkisi yetiştirerek toprağa karıştırılmalıdır. Bu konuda gerekli bilgiler organik madde kısmında verilmişti.
Zeytin yetiştiriciliğinde ilk gübreleme zeytinin sürgünlerinde gözler kabarmadan (patlamadan)2-3 hafta önce uygulanmalıdır. Bu dönemde toprak özelliği veya yağış nedeni ile
bahçeye girilemiyorsa geç sonbaharda (Kasım-Aralık) uygulama yapılabilir. Bu dönemde fidanlara verilecek azotlu gübrenin yarısı veya 2/3’ü, fosforlu ve potasyumlu gübrenin
tamamı sulama yapılmayan zeytinliklerde verilmelidir. Sulama yapılan bahçelerde ise azotlu gübrenin en çok yarısı ile fosforlu ve potasyumlu gübrenin tamamı ilk gübreleme
zamanında uygulanır. İlk gübrelemede gübreler bant (çizi) halinde verildikten sonra toprağın 15-20 cm derinliğine (kökleri kesmeyecek derinliğe) verildikten sonra toprağa
karıştırılır. İkinci gübreleme sulama yapılmayan zeytinliklerde son yağışlar bitmeden önce uygulanmalıdır. Bu dönemde azotun geriye kalan kısmı serpme olarak verilip toprağın
5-10 cm derinliğine karıştırılır. PH değeri yüksek kireçli topraklarda toprağın yüzeyine serpme olarak verilen üre ve amonyum sülfat gübreleri toprağa karıştırılmaması
durumunda azotun büyük bir kısmı havaya uçar ve azot kaybı meydana gelir. Sulama yapılan zeytinliklerde azotlu gübrenin geriye kalan kısmı iki eşit kısma ayrılarak
uygulanmalıdır. Birincisi meyve tutumu tamamlanınca (meyve bitince) diğeri ise meyve irileşme döneminde uygulanmalıdır. Toprak çok hafif bünyeli (kumsal) ve potasyum
bakımından çok fakir ise tavsiye edilen potasyumun bir kısmı meyve tutum döneminde de uygulanabilir. Bu dönemde gübreler ağaçların sulama tavalarına serpme olarak verilip
arkasından hemen sulama yapılmalıdır. Sulama yöntemi damla sulama ise fosforlu gübrenin % 60-70 kadarı, potasyumlu gübrenin % 50 kadarı ve azotlu gübrenin % 30-40
kadarı ilk gübreleme zamanında topraktan uygulanır, gübrelerin geriye kalan kısmı damla sulama ile birlikte verilir.
Zeytin fidanlarına verilecek toprak ve yaprak analizlerine göre kullanılmalıdır. Tüm çok yıllık bitkilerde olduğu gibi sadece toprak analiz sonuçları gübre tavsiyelerine yeterli
değildir. Toprak analizlerinin yanında usulüne uygun olarak alınan yaprakların analiz edilerek sonuçlarının toprak analizleri ile birlikte değerlendirilmesi ve gübre kullanımı buna
göre yapılmalıdır. Fidan dikiminden 5 yaş sonuna kadar ve 6 yaştan tam ürüne yatma yaşı olan 10 yaşa kadar fidan başına verilmesi gereken gübre miktarları Tablo 7 ve Tablo
8’de verilmiştir. Tavsiye edilen gübre cins ve miktarları toprak analizi ve yaprak analizi yapılmaması durumunda kullanılması gereken miktarlardır. Analiz yapıldı ise verilen
rapora göre kullanılması daha doğru olur.
Tablo 7: Kuru Şartlarda 1-5 Yaş Arası Zeytin Fidanlarına Verilmesi Gereken Gübre Miktarları
Gübreleme Zamanı
Gübre Cinsi
Gram gübre/fidan
Fidan Yaşı
1
2
3
4
5
Göz Kabarması Öncesi
(Ocak-Şubat)
Süpergold 10:20:20
Veya
Çinkolu 15:15:15
300 450 600 750 900
400 800 800 100 1200
Üst Gübre
(Nisan-Mayıs)
%26 CAN
Veya
%33 AN
200 250 300 350 400
150 250 250 300 120
Tablo 8 : Kuru Şartlarda 6-10 Yaş Arası Ürüne Yatma Döneminde Zeytin Fidanlarına Verilmesi Gereken Gübre Miktarları
Gübreleme Zamanı
Gübre Cinsi
Gram gübre/fidan
Fidan Yaşı
6
7
8
9
10
Göz Kabarması Öncesi
(Ocak-Şubat)
Süpergold 10:20:20
Veya
Çinkolu 15:15:15
1050 1200 1350 1650 1950
1400 1600 1800 2200 2600
Üst Gübre
(Nisan-Mayıs)
%26 CAN
Veya
%33 AN
500 600 700 800 900
400 500 550 650 600
Tablo 7 ve Tablo 8’ de sadece yağışa bağlı olarak verilen gübre önerilerinde sulama yapılması durumunda üst gübre olarak tanımlanan Nisan-Mayıs aylarında verilmesi gereken
gübre miktarı iki kısma bölünerek uygulanmalıdır. Birincisi meyve tutumunda diğeri ise meyve irileşme dönemi öncesi yapılacak sulamadan önce verilmelidir. Damla sulama
sistemi ile sulama yapan üreticiler ise aşağıda örnek olarak verilen sisteme göre gübre uygulaması yapılmalıdır.
Gübre miktarları aylık olarak tavsiye edilmiştir.Aylık gübre miktarı o ay içinde yapılacak sulama adedine bölünerek uygulanmalıdır.Topraklarımızda genellikle çinko yetersiz
olduğundan dekara 500 gr kadar çinko sülfat, bir sezondaki sulama adedine bölünerek her sulamada (örnek olarak bir yemek kaşığı kadar/dekar) kullanılması yararlıdır.
Damla sulamada dikkat edilmesi gereken en önemli husus bitkinin su ihtiyacına göre günlük sulama programı ve sulama aralıkları belirlenmelidir. Bölgelere göre sulama
aralıkları ve günlük sulama saatleri farklı olacağı için gübreleme programı bir örnek olması bakımından yapılmıştır.Tablo halinde verilecek olan sulama programı ve gübreleme
programı sadece bir örnektir. Bölgenizdeki sulama programına göre yeniden gübreleme programı yapmanızda yarar vardır.