2 / 11
TOROS TARIM > Çiftçi Dostu > Gübreleme Önerileri > Zeytinde Dengeli Gübreleme
Toprak Organik maddesi
Toprak Bünyesi (toprağın su tutma ve havalanma kapasitesi)
Toprak Besin Maddeleri (makro ve mikro besin elementleri ve oranları)
Yukarıda maddeler halinde verilmiş olan toprağın verimlilik unsurlarını zeytin için kısa açıklamalar halinde incelemekte yarar vardır.
2.1. Toprak Reaksiyonu (pH)
Ülkemizde ve birçok ülkede toprağın pH değerinin ölçülmesinde saf su ile doyurulmuş toprakta ölçüm yapılmasına rağmen bazı laboratuarlarda 0.01 M CaCl
2
veya 1 N KCl ile
toprak muameleye tabi tutularak pH ölçmesi yapılmaktadır. Bu iki işlem arasında 0.5-1.0 birim kadar bir pH farkı meydana gelmektedir. Saf su kullanılarak yapılan ölçümler
diğerlerine oranla biraz fazla (0.5-1.0 birim) çıkmaktadır. Bunun nedeni suda çözülebilir tuzlar ve katyonlar (CaCl
2
ve KCl) ile değişim kompleksindeki (kil minerallerindeki)
hidrojen ve alüminyum ile yer değiştirmesinden ileri gelmektedir. Toprakta ölçülen bu pH değeri aktif pH değeridir. Kireç ve kükürt tavsiyeleri için bu yeterli gelmez. Buna ilave
olarak toprağın potansiyel pH değerinin, katyon değişim kapasitesinin ve baz doymuşluk % sinin de belirlenmesi gerekir. Bitkilerin gelişmesi, büyümesi ve beslenmesi üzerine en
etkili faktör olan pH değerinin bitkilere göre yorumlanmasında gübreleme önerilerinde bulunulmasında yarar vardır. Zeytin ağacı hafif asit (pH 6.5) ve hafif alkalin (pH 7.8)
arasında olan toprak şartlarında iyi gelişme gösterirken bu pH değerlerinin dışında olan toprak şartlarında verimde azalma, element noksanlıkları ve kalite düşüklükleri
görülmektedir. Ülkemizde zeytin yetiştirilen bölgelerin toprak şartları genellikle 6.0-8.5 pH değerleri arasındadır ve bu pH değerlerinin altında veya üstünde olan bölgelerde
bulunmaktadır. Toprağın pH değerinin zeytinin istediği sınırların dışında olması özellikle besin elementlerinin alınmasını ve gübreleme etkisinin istenilen düzeyde görülmesini
engellemektedir. Şekil 2’den de görülebileceği gibi özellikle fosforlu gübrenin düşük veya yüksek pH değerlerinde alınmasında büyük problemler meydana geldiği için bitkinin
fosforla beslenmesi güçleşir. Benzer durum Şekil 3’te gösterildiği gibi mikro besin elementleri için de geçerlidir. Özellikle toprak pH değerinin 6.5’in altında veya toprak pH
değerinin 8.0’ın üzerinde olan yörelerde zeytin ağaçları iyi beslenememektedir.