117 / 162
117
Toros’un gübre dışındaki tarımsal
girdilere yönelik yeni iş açılımlarının
bir boyutunu da fidecilik oluşturuyordu.
Toros bu alanda uluslararası bir marka
olan Hishtil firmasıyla 1999 yılında
ortaklık yaparak Hishtil-Toros Fidecilik
A.Ş.’yi kurdu.
leyebilmek için, dünyadaki ekile-
bilir araziler de artmadığına, hat-
ta azaldığına göre, her ekili ara-
ziden daha fazla verim almak la-
zım. Onun için de girdilerin çok
iyi olması gerekiyor. Yeteri kadar
gübre kullanacaksın, sertifikalı
tohum kullanacaksın, hastalıkla-
ra dayanıklı fide ve fidan kullana-
caksın... Aksi takdirde toprağı fu-
zuli işgal ettiğin bir işlem yapmış
oluyorsun.
Fide yapmak, hibrit sebze tohum-
larının kullanılmaya başlamasın-
dan sonra çok daha önem kazan-
dı. Mesela 1 kilo domates tohumu
15-20 bin dolar. Yani her bir to-
humu fideye çevirmen ve ondan
ürün alabilmen lazım ki doma-
tes üretiminden para kazanabile-
sin. Üstelik bunu her sene yapa-
caksın. Çünkü artık hibrit olma-
yan tohum hemen hemen kalma-
dı dünyada. Bunu çiftçi şartların-
da yapmak çok zor, çok zahmetli
ve de çok pahalı. Ayrıca riskli de.
Fidecilik şirketleri tohumun nere-
deyse %90-95’ini fideye çeviriyor.
Çünkü orada ihtimamla bakılıyor
bu tohumlara. Ama siz kendi or-
tamınızda her türlü etkiye açık ça-
lıştığınız zaman, bir hastalık geli-
yor hepsini alıp götürüyor. Onun
için fide çok önemli ve Türkiye’de
de çok gelişiyor.
32
Toros, bu alandaki yapılanmasını da,
tohumda olduğu gibi yine bir yaban-
cı şirketle yapmak üzere ilk girişim-
lerine 1998 yılında başladı. Bu amaç-
la görüşmelere başladığı kuruluş, fi-
decilik alanında yaklaşık 25 yıllık
bir deneyimi ve dünya çapında bili-
nirliği olan İsrail kökenli Hishtil fir-
masıydı. Şirket, 1995 yılında Türki-
ye pazarına girerek Antalya’da bir fi-
delik kurmuş ve Türkiye’de de bili-
nen bir marka haline gelmişti. Do-
mates başta olmak üzere, sera ve tar-
la ekimine yönelik çeşitli sebze fide-
leri üretilen tesislerde, arzu edildiği
takdirde süs bitkisi fidesi de üretile-
biliyordu.