

113
yılında da resmen kapatıldı. Bu sü-
reçte Tekfen bünyesinde tohum üre-
timi ve ithalatı konusunda faaliyet
gösteren Tekfen Tarımsal, grupta-
ki yeniden yapılanma çerçevesinde
Toros’a bağlanarak Toros Tarımsal
adını aldı. Ayrıca sebze tohumları
alanında yine bir İsrailli tohum üre-
ticisi olan Zeraim-Gedera ile distri-
bütörlük anlaşması imzalandı. Esin
Mete’ye göre bu anlaşma, uluslara-
rası bir birleşme nedeniyle Zeraim-
Gedera’nın zorunlu olarak distribü-
törlük anlaşmasını iptal etmek zo-
runda kaldığı güne kadar çok verim-
li bir işbirliğine sahne oldu:
Zeraim-Gedera zaten Türkiye’de
var olan bir şirketti. Ama 2001
krizinde çalıştıkları kişiler finan-
sal olarak sıkıntıya girince bize
geldiler. Geniş bayi ağımız ve sa-
tış teşkilatımız nedeniyle dediler
ki “Biz sizinle anlaşmak istiyoruz.
Bizimle distribütörlük anlaşması
yapar mısınız?” Çeşitlerine baktık,
Türkiye’de satılabilirliği olduğu-
nu gördük. İyi çeşitleri vardı. Do-
matesleri çok güzeldi. Onlarla ha-
kikaten iyi iş yaptık, çok başarılı
olduk. İşbirliğimizde hiçbir sorun
olmadı. Sonunda da dostça ayrıl-
dık.
Toros’un Zeraim-Gedera ile işbirli-
ği yaptığı dönemde sektörün gelişi-
mi açısından attığı en önemli adım-
lardan biri, Türkiye’de tohum paza-
rının yaklaşık %30’unu kapsayan ka-
çak tohum sorunuyla mücadele et-
mek üzere 2005 yılında başlattığı
“Gerçek Tohum Kazandırır” kam-
panyasıydı. Sahte tohum kullanımı-
na karşı bilinç oluşturmayı ve sahte
tohum kullanımını azaltmayı hedef-
leyen kampanya, Toros Tarım Genel
Müdür Yardımcısı Hakan Orkut’a
göre Türkiye’de bir ilkti. Orkut, sah-
te tohum kullanımının çiftçiye ol-
duğu kadar Türkiye ekonomisine de
ciddi zararlar verdiğini belirterek,
bu konuyu sektörün karşı karşıya ol-
duğu en büyük tehditlerden biri ola-
rak nitelendiriyordu.
28
Toros’un tohumculuk alanında at-
tığı bir diğer önemli adım da 2004
yılında Antalya’nın Çandır ilçesin-
de, 40.000 m
2
üzerinde bir “Tohum
Araştırma ve Geliştirme İstasyonu”
kurmasıydı. Ar-Ge istasyonu, 13.000
m
2
plastik sera ve 5.400 m
2
cam sera
ile yardımcı ünitelerden oluşan te-
siste sulama ve klima sistemleri ta-
mamen bilgisayarla kontrol ediliyor-
du. Tesiste bir de meteoroloji istas-
yonu bulunuyordu.
29
Deneme İstasyonu, 2004 yılı sonu-
na doğru hizmete girdi. Yeni hib-
rit sebze çeşitlerinin geliştirilme-
sine yönelik araştırma ve ıslah ça-
lışmalarının sürdürüleceği tesis-
te, aynı zamanda yabancı çeşitle-
rin adaptasyon ve tescil denemeleri
de gerçekleştirilecekti. Bu çalışma-
lar, Türkiye’deki tohumculuk sektö-
rünün gelişmesine katkı sağlayaca-
ğı gibi, Toros Tarımsal’ın bünyesin-
de yeni ürün gruplarının oluşturul-
masını da sağlayacaktı. Tesiste ayrı-
ca doğru gübre kullanımına yönelik
denemeler de gerçekleştirilecekti.
Araştırma İstasyonu’nda ilk andan
itibaren 14 farklı üründe, 300 fark-
lı çeşit üzerinde denemeler başlatıl-
mıştı.
30
Toros, yeni hibrit sebze
çeşitlerinin geliştirilmesine
yönelik araştırma ve ıslah
çalışmaları gerçekleştirmek
üzere 2004 yılında
Antalya’nın Çandır ilçesinde
bir tohum araştırma ve
geliştirme istasyonu kurdu
(karşı sayfada).
Sahte tohumu Türk tarımının
en ciddi sorunlarından biri
olarak değerlendiren Toros
Tarım, bu konuda çiftçiyi
bilinçlendirmek amacıyla
2005 yılında “Gerçek Tohum
Kazandırır” sloganıyla
bir kampanya düzenledi.
Kampanya, çok tutulması
nedeniyle ertesi yıl da tekrar
edildi (solda).