4 / 72
meyve a açlarında ilkbahar döneminde genç yaprakların sararması eklinde kendini gösterebilir.
Toprakların su tutma özellikleri daha sonraki bölümlerde incelenecektir.
Bitkinin su tüketimine en etkili faktör hava sıcaklı ıdır. Meyve a açlarının geli me dönemi
içinde özellikle meyve tutumunda toprakta suyun yetersiz olu u meyve dökümüne sebep olabilir.
Meyve irile me döneminde yetersiz su meyvenin irile mesini azaltaca ı için a aç ba ına alınan
ürün miktarında azalma olur. Sıcaklı ın artması yaprakların solunum oranının artmasına ve
solunum yolu ile bitkinin su kaybına artmasına neden olur. Meyve a açlarının yapraklarının alt ve
üst yüzeylerinde bitkinin solunumunu sa layan gözenekler(stoma) bulunur. Meyve türlerine ba lı
olarak 1 mm
2
de 200–800 adet arasında de i en stoma bulunur. Stomaların açılıp kapanmalarını
sa layan bekçi(karde )hücreleri bulunmaktadır. Bu küçük hücrelerin içinde bulunan suyun
artması(turgor) veya azalması(plazmoliz) di er bir ifade ile bu hücrelerden suyun dı arı çıkması
veya girmesi gözeneklerin açılıp kapanmasını sa lamaktadır. Enzimatik reaksiyon sonucundan
olu an bu olay bitki besini olan potasyum iyonu ile olmaktadır. Ortamdaki potasyumun azlı ı veya
fazlalı ı stomaların kapalı kalma ve açık kalma süresini etkilemektedir. Bu ise bitkinin su
sarfiyatını etkiler. ekil–1 den görülebilece i gibi meyve a açlarının kök bölgesinde yeterli
potasyumun bulunması veya potasyumlu gübre ile gübrele mi meyve a açlarında terleme ile su
sarfiyatı azalmaktadır.
ekil–1: potasyumun su ekonomisine etkisi
Potasyumlu gübrelerin ekonomik su tüketimine bu olumlu etkiye kar ılık bitki besini olarak
azot ve azotlu gübreler bitkinin su tüketiminin artı ına dolaylı yönden etkilidir. Dengesiz ve a ırı
azotlu gübre kullanımında bitkinin toprak üstü kısmı normale oranla daha büyük meydana gelir.
Meyve a açlarında yaprak adedi ve irili i artar. Yapraklar daha gevsek ve kaba yapılı olur. Bu
niteliklere sahip yaprakların su sarfiyatı artmaktadır. Suyun yetersiz olması durumunda meyve
a açlarının ekonomik su kullanımını sa lamak için azotlu gübrenin yanında toprakta potasyum
yetersiz ise meyve a açlarının mutlaka potasyumlu gübre ile gübrelenmesi gerekir.
Özet olarak belirtmek gerekirse yeni meyve bahçesi tesisinde bölgenin ya ı durumu,
toprak özellikleri ve uygulanacak sulama yöntemi belirlenerek tesis kurulmalıdır. Bölgenin bu