12 / 72
Dekara 50 ve 100 kg uygulanan granül kükürt toprak pH de erini de i tirmezken, ince
ö ütülerek suda çözünür hale getirilmi ve aktif yüzey alanı arttırılmı olan kükürdün pH de erini
azalttı ı çizelge-3’ten görülmektedir. Çizelgede topra ın sadece pH de erinin azaldı ı görülmekle
kalmayıp toprak tuzlulu unun da da artı meydana gelmi tir. Bu artı olumsuz anlamda olmayıp,
toprakta yarayı sız formda olan besin elementlerinin (özellikle fosfor-demir-çinko gibi) yarayı lı
hale geçerek toprak solusyonuna geçmesindendir. Bu pH azalması bir nevi gübreleme etkisi
göstermi gibidir.
1.2.2Toprak Tuzlulu u
Meyve yeti tiricili inde toprak tuzlulu unun önemi büyüktür. Tek yıllık bitkilere oranla çok
yıllık meyve a açları tuzlulu a kar ı daha hassas ve daha çok zarar görürler.
Bir yörede meyve bahçesi tesis etmeden önce topra ın farklı derinliklerinde (0–150 cm)
toprak tuzlulu unun tesis yapılmadan önce bilinmesi gerekir. Toprak tuzlulu unun yanında sulama
suyunun tuzlulu u da büyük önem ta ımaktadır. Su kalitesi ile ilgili bilgiler daha sonraki
bölümlerde verilecektir.
Tuzlulu un bitkilere ba lıca iki yönden etkisi vardır. Birincisi tuzlu toprak ortamlarında
suyun toprakta daha fazla bir güçle toprak kolloidleri tarafından tutulmasını ve bu nedenle
bitkilerin su alınımını etkilemesidir. Bitkinin kök bölgesinde Na
+,
Cl
-
,HCO
3
-
,Mg
+2
,SO
4
-2
ve borat
gibi iyonların yüksek konsantrasyonlarda bulunması bitki geli mesini olumsuz yönde etkiler. Di er
bir husus ise yüksek konsantrasyonda bulunan bu iyonların bitki bünyesine fazla miktarda alınması
ise bitkide toksik (zehir) etkisi yapabilir.
Meyve yeti tiricili inde tuzluluk istenmedi i için tuzlulu un giderilmesi ve bitki
bünyesinde yaptı ı zararları konusunda daha fazla durulmayacaktır. Ancak, mineral gübrelerin
kimyasal yapı olarak bir tuz oldu u kabul edilerek do ru gübreleme yapmak gerekir. Bu konuda
bilgiler gübreler kısmında verilecektir. Tuzluluk özellikle sodyum (Na) ve Klor(Cl) elementinin
yüksek konsantrasyonda bulunu u ile en yüksek düzeye çıkar. Tuzlu artlarda yeti en bitkiler
genellikle bodur, az yapraklı, yapraklarında tuz zararından meydana gelmi lekeler halinde görülür.
Bazı a açların meyve a açlarında zamansız yaprak dökümü ve dallarda ve gövdede zamk çıkarma
görülür. Tuzluluk zararının azaltılması bir dereceye kadar potasyumlu gübre ile olmaktadır. Bunun
nedeni ise potasyum ile sodyum arasındaki zıt ili kidendir. Di eri ise iyi kalitede organik gübre
kullanımıdır. Pratik yönden bu uygulamalar tuzluluk etkisi az olan durumlarda uygulanması
halinde tuzlulu un etkisi biraz azaltılmı olur. Yeti tirme tekni i yönünden ise, hem taban suyu
biraz yüksek olan topraklarda ve hem de hafif tuzluluk olan yörelerde meyvecilik uzmanına
danı arak sırta dikim sistemi bir yarar sa layabilir.
1.2.3 Toprak Kireci (CaCO
3
)
Topraktaki kireç(CaCO
3
) veya CaMg((CO
3
) dolomit kireci halinde bulunur. Bu formda
toprakta bulundu u sürece toprak verimlili i ve gübreleme yönünden bir problem yaratmaz. Ancak
kirecin çe itli yollarla ayrı ıp Ca
+2
ve CO
-2
veya HCO
3
-
1
haline dönü mesi sonucu bitki beslenmesi
yönünden problemler ba lar. Di er bir ifade ile kireç potansiyel pH yükselticisidir. Kirecin
ayrı ması sonucu serbest hale gelen kalsiyum (Ca) bitkiler için mutlaka gerekli bir besin
maddesidir.
Kalsiyum iyonu toprakta en fazla buluna bazik karakterdeki elementlerin ba ında gelir.
Bitkiler tarafından azot ve potasyumdan sonra topraktan en çok kaldırılan bitki besin maddesidir.
Ancak toprakta bulunu miktarı arttıkça toprak reaksiyonunda(pH) yükselme görülür. Bu ise besin
maddelerinin alınmasını ve elveri lili ini en çok etkileyen etmendir. Topra ın pH de eri ile
topraktaki kireç miktarı arasında sıkı bir ili ki mevcuttur. Toprakta kireç yüksek ise topra ın pH
de eri genellikle alkalin ve yüksek pH de erindedir. Bazı durumlarda a ırı ya ı lar nedeni ile
topraktan kalsiyum yıkanması sonucu toprak reaksiyonu asidik (dü ük pH) karakterli olur. Bu
durumlarda kireçleme yapmak gerekir. Yeni meyve bahçesi tesisinde topra ın kireç durumu
dikkate alınarak anaç seçimi yapılmalıdır. Bu konuda meyvecilik uzmanlarına danı ılması yararlı
olur.