39 / 72
elveri lili i azalır ve fosfor toprak solusyonunda hareketlili ini kaybederek daha az yarayı lı
(fiske) hale gelir. Bu nedenle NO
3
-
iyonunda oldu u gibi fosfor iyonu negatif yüklü olmasına
ra men topraktan fosfor yıkanması olmaz.
Toprakta yarayı lılık oranı azalmı olan fosfor bitkiler tarafından tamamen alınamaz formda
olmayıp bitkilerin geli me dönemi içinde az yarayı lı (de i ebilir) veya yarayı sız (de i meyen)
hale geçmi olan fosfor bitkiler tarafından alınabilir ( ekil-16)
ekil–16.Fosforun topraktan bitki tarafından alınımı
Topra ın pH de erinin 7.5’in üzerinde oldu u ve topra ın CaCO
3
miktarının yüksek oldu u
topraklarda fosforlu gübrelerin yarayı lılı ı azalır ve uygulanan fosforun büyük bir kısmı yarayı sız
hale geçer. Bu fiksasyon olayı a a ıda görüldü ü gibi de i ik ekillerde olu ur. Uygulanan
gübrenin triple süper fosfat gübresi oldu unu varsayalım.
Ca
3
(PO
4
)
2
+ H
+
Ca
3
(PO
4
)
2
+ 2 CO
2
+2H
2
O
Ca(H
2
PO
4
)
2
+ 2 Ca
++
TSP
alınabilir
Toprak
kalsiyum
Alınamaz
Ca(H
2
PO
4
)
2
+ 2 CaCO
3
TSP
alınabilir
Toprak
kireci
Alınamaz