21 / 104
20
bünyesinde ortalama % 10 Mg bulunur. Magnezyum nitratın bünyesinde % 10 Mg ve % 10.5
NO
3
-N’u bulunur. Bu gübrelere ilave olarak K
2
SO
4
+ MgSO
4
özellikle Avrupa ülkeleri, çay
ve çeltik tarımı yapılan yörelerde kullanılmaktadır. Bu gübrenin bünyesinde % 22 K
2
O + %
11 MgO ve % 22 S bulunmaktadır. Ülkemizde özellikle asit toprakların nötralize edilmesinde
kullanılan dolomit( CaCO
3
+ MgCO
3
) bünyesinde magnezyum ihtiva etmesi nedeniyle
özellikle Karadeniz Bölgesinde yaygın olarak “tarım kireci” veya beyaz gübre adı ile
kullanılmaktadır. Kirece oranla pH yükseltmede daha etkindir.
1.4..7.Kükürtlü Gübreler
Kültür bitkilerinin kükürt (S) ihtiyacı, bitkilerin fosfora duydu u ihtiyaca yakındır.
Bazı bitkilerde (karnabahar, lahana, so an, sarımsak ve kolza gibi) bitkinin topraktan
kaldırdı ı kükürt miktarı fosfordan fazladır. Bitkiler kükürdü topraktan SO
4
halinde alırlar.
Azotlu, fosforlu, potasyumlu, kalsiyumlu ve magnezyumlu makro element gübrelerinin
birço unda kükürt SO
4
halinde bulunur. Daha sonra görece imiz mikro element gübrelerinin
de bünyelerinde SO
4
halinde kükürt bulunmaktadır.
Elementel kükürt:
Topra a do rudan uygulanması durumunda topra ın pH de erini
azaltmasının yanında, kükürdün mikrobiyal oksidasyonu sonucunda olu an SO
4
bitkilerin
alabilece i kükürt formudur. Elementel kükürt küçük kristal yapıya sahip, sarı renkli toz
görünümlü, suda kolay erimeyen bir yapıya sahiptir. Toprak verimlili i açısından kükürdün
suda erime oranı ne kadar yüksek ise ve özel olarak mikronize (0.16-0.40 mm) edilmi ise
etkinli i o kadar çoktur. Bu konuda açıklayıcı bilgiler toprak reaksiyonu konusu ile birlikte
verilecektir. Kükürt içeren di er gübreler ise potasyum tio sülfat (KTS), amonyum tio sülfat
(ATS) ve bentonit kil mineraline karı tırılmı bentonitli kürt materyalidir. KTS gübresi
bünyesinde % 25 K
2
O ve % 17 S, ATS gübresi ise bünyesinde % 16 N ve % 34 S ve
bentonitli kükürtte ise % 10-15 bentonit (kil minerali) ve % 85-90 elementel S bulunur. KTS
ve ATS gübrelerinin yapraktan uygulamalarında hava sıcaklı ı çok önemlidir. Çok sıcak
havalarda (30 C) uygulanmamalıdır.
1.5. Mikro Element Gübreleri
Bitkilerin geli ip ürün vermeleri için geli me ortamlarından mutlaka mikro besin
elementlerini (Fe, Mn, Zn, Cu, B, Mo) almak mecburiyetindedirler. Bu bitki besin
elementlerinin topraktan bitkiler tarafından alınmasını engelleyen birçok faktör bulunması
nedeni ile noksanlık belirtileri çok sık görülmektedir. Üreticilerin ço u bu bitki besin
elementlerini genellikle yapraktan uygulama eklinde verdikleri için hatalı olarak bu bitki
besin elementlerini ihtiva eden gübreye yaprak gübresi adını vermi tir. Kullanım miktarının
çok az olması nedeni ile birçok üretici mikro element gübrelerini tanımamaktadır. Güne vd.,
(2000) bildirdi ine göre mikro besin elementlerinin bitkilerin geli mesi için gereken ortalama
oransal miktarı azotun % 0.1-0.01’i (Fe, Mn, Zn, Cu, B) kadardır. Seracılıkta veya açıkta
yapılan yeti tiricilikte damla sulama ile kullanılan çok besinli kompoze gübrelere mikro besin
elementi ihtiva eden bile ikler ilave edilerek üreticilerin bu gübreleri kullanmaları
sa lanmaktadır.
Mikro element gübreleri mineral tuz formunda (örne in FeSO
4
.H
2
O gibi)
uygulanabilece i gibi, özellikle topra a uygulanmalarında topraktaki olumsuz artlar nedeni
ile bu mineral tuzlar kısa sürede bitkiler tarafından alınamaz forma (örnek olarak Fe(OH)
3
)
dönü ür. Bu nedenle mikro besin elementlerinden Bor ve Molibden hariç di erleri topraktan
ve yapraktan alınım oranlarının ve süresinin arttırılması amacı ile kleyt (kileyt) veya elat