24 / 104
23
EK L–4. Nitrat ve Amonyum azotu elveri lili inin ematik olarak görünümü
• Bazı kil minerallerinin (illit) tabakaları arasındaki bo lukların çapı NH
4
+
iyonunun
çapına uygun olması nedeni ile bu gibi kil minerallerinde tabakalar arasında
amonyum fiksasyonu olur. Bu fiksasyon olayı sonucunda daha önce kil tabakaları
arasında fiske olmu katyonlar (özellikle potasyum) serbest kalır.
• Amonyum formundaki azotun bazı kil mineralleri tarafından az veya çok fiske
olmasına NH
4
+
’un yanında bulunan anyonlara ba lıdır. Yapılan ara tırmalarda
fiksasyon oranı ve hızının H
2
PO
4
-
> NO
3
-
> SO
4
-2
gibi ta ıyıcıların toprakta farklı
miktarlarda amonyum fiksasyonuna neden oldu u belirlenmi tir. Bu ta ıyıcılar
gübre eklinde ifade edildi inde MAP > Amonyum nitrat > Amonyum sülfat
eklinde sıralamak mümkündür.
• Toprakta mevcut olan mikroorganizmalar topra a ilave edilen tüm olgunla mamı
(parçalanmamı ) organik materyalin ayrı tırılması esnasında toprakta bulunan
NH
4
+
formundaki azottan yararlanırlar. Bunun sonucu olarak olu an humik asitler
de NH
4
+
formundaki azotu fiske edebilirler.
• Amonyum formundaki azotlu gübre kullanımında toprakta mevcut bakteriler
toprak artlarına (topra ın pH de eri, toprak rutubeti, topra ın havalanması ve
toprak sıcaklı ı) ba lı olarak NH
4
+
’u NO
3
-
‘a dönü türürler. Bu olaya nitrifikasyon
denir.
2NH
4
+3O
2
2HNO
3
+ 2H
2
O+2H
+
2HNO
3+
O
2
2NO
3
-
+ 2H
+
Toplam 2NH
4
+4O
2
2NO
3
-
+2H
2
O + 4H
+
N TROSOMONAS
N TROBAKTER