17 / 104
16
artlarında bitki kökleri tarafından kolay alınabilir. Bitki besin maddesi miktarı bakımından
tüm gübreler içerisinde en fazla etkili maddeye (% 52 P
2
O
5
+ % 34 K
2
O = % 86) sahip olan
bir gübredir.
1.4.3. Potasyumlu Gübreler
Bitki besini olarak potasyum ihtiva eden materyaller yer kabu unun yapısında bulunan
kayaların ve minerallerin yapısında yer alır. Potasyumlu gübrelerden en çok kullanılanı
potasyum klorür (KCl), potasyum sülfat (K
2
SO
4
) ve potasyum nitrat (KNO
3
) gübreleridir. Bu
gübrelere ilave olarak daha önce belirtildi i gibi mono potasyum fosfat (MKP), potasyum
magnezyum sülfat (K
2
SO
4
+ 2 MgSO
4
), gübreleri de mevcuttur.
Potasyum klorür (KCl):
Potasyum klorür gübresinin iki tipi mevcuttur. % 50 K
2
O
ve % 60 K
2
O ihtiva eden tipleri topraktan uygulamada ve kompoze gübre üretiminde
kullanılmaktadır. % 50 K
2
O ihtiva eden tipinde % 2-4 oranında sodyum (Na) bulunur. Tütün,
patates ve klora hassas sebzelerin ve meyvelerin gübrelenmesinde kullanılmaz. eker kristali
yapısına sahip olması nedeni ile amonyum sülfat gübresi ile karı tırılabilir. Bu nedenle ço u
zaman renklendirilmek sureti ile pazarlanmaktadır. Suda erime oranı yüksek ve tuzluluk
indeksi yüksek olan bir gübredir. Açıkta yapılan yeti tiricilikte klor topraktan ya ı larla ve
sulama ile kolay yıkandı ı için bir sorun meydana getirmez. Seracılıkta yıkanma olmaması ve
damla sulama ile verilmesinde bitkilerde klor zararı görüldü ü için sera yeti tiricili inde
kullanılmaz.
Potasyum sülfat (K
2
SO
4
):
Bünyesinde hem potasyum (% 50 K
2
O) ve hem de sülfat
(% 18 S) bulunması nedeni ile ba -bahçe tarımında ve seracılıkta topraktan ve damla sulama
ile kullanılabilir. Damla sulama ile kullanılan tipinin suda çözünme oranı % 10 kadar
olmasına ra men topraktan uygulanan potasyum sülfat (kristal veya pellet) suda 1-2 oranında
erir. Topraktan uygulamada uzun zaman periyodu içinde potasyumun tamamı suda erir
formdadır. Kirli beyaz renkli olup kristal (toz) veya makinalı kullanım için pellet eklinde
potasyum sülfat bünyesinde klor ihtiva etmedi i için ba -bahçe tarımında ve seracılıkta geni
çapta kullanılmaktadır. Ülkemizde bazı kompoze gübreler potasyum sülfat bazlı olarak
üretilmektedir. Potasyum sülfat bazlı üretilen kompoze gübreler özel isimlerle (Gold 15-15-15
ve süpergold 10-20-20-6S+Zn) satılmaktadır.
Potasyum Nitrat (KNO
3
):
Potasyumlu gübreler içinde suda erime oranı yüksek (%
20 kadar) olan, tuzluluk indeksi dü ük fizyolojik alkalin karakterli, kristal veya pril yapıda
(toprak uygulaması için), beyaz renkli, bünyesinde % 13 oranında nitrat (NO
3
) formunda azot
ve % 46 oranında K
2
O’ya e de er potasyum ihtiva eden bir gübredir. Damla sulama ve
yapraktan uygulamada geni çaplı olarak kullanılan bu gübrenin son yıllarda fizyolojik asit
karakterli olanı “dü ük pH’lı KNO
3
” gübresi üretilmi olup, bitkilerin damla sulama ile
gübrelenmesinde daha emniyetli bir ekilde kullanılması sa lanmı tır. Potasyum Nitrat
gübresinin Çinko ve Bor ihtiva eden tipleri de mevcuttur.
Potasyum magnezyum sülfat (K
2
SO
4
+ 2 MgSO
4
):
Kumlu yapıya sahip magnezyum
bakımından fakir olan topraklarda kullanılan bir gübredir. Bünyesinde % 22 K
2
O, % 11 MgO
ve % 22 oranında kükürt (S) ihtiva eden bir gübredir. Potasyum ve magnezyum yetersizli i
olan topraklar için uygundur.