T-Bulten18

bütün dünyaya baktığımız zaman stok seviyeleri çok düşük. Allah ko-

rusun bir kuraklık olsa, dünyayı besleyecek ancak 15 günlük stok var.

Yani 16. günde, 17. günde açlık başlaması kaçınılmaz. Onun için ta-

rım desteklenmeli. Kendi haline bırakılacak bir şey değil. Bence tarım

bir memleketin bel kemiği. Tarım iyi olunca genellikle sanayi de iyi

oluyor. Bugün pamuğunuzu kendiniz yetiştirebilirseniz daha iyi olur-

sunuz, mısırınızı kendiniz yetiştirirseniz daha iyi olursunuz, buğda-

yınızla çok daha etkin olabilirsiniz. O nedenle tarımda devlet desteği

çok önemli.

Toros olarak devletle hangi konularda işbirliği yapıyorsunuz?

Bizim tarımı destekleme yönünde yapabileceğimiz şey, Türkiye’deki

gübre tüketimini artırmak. Mesela son bayi toplantımızda ben şöyle

bir öneride bulundum. Her bayi, her sene bir çiftçiyi ele alsın ve onu

daha çok gübre kullanmaya teşvik etsin. Ve bunlar örnek çiftçiler ol-

sun. Yıllar içinde bunların sayısı katlanarak artsın. Bunun ilk netice-

sini bu sene alacağız. 800 bayimiz var. Belki hepsi buna uymayacak-

tır, ama maya tutarsa bu projeyi devam ettirmeyi düşünüyoruz. İkin-

ci olarak, Tarım Bakanlığı’na gittik ve dedik ki “Biz Türkiye’de gübre

kullanımını artırmak için bazı projeler yapıyoruz. Bunda sizin Tarım

İl Müdürlükleri’nin desteği lazım.” Çünkü Tarım İl Müdürlükleri’nde

gübre kullanım miktarları yazıyor. Ayrıca çiftçiye, “Şu kadar gübre

kullan” deniyor. Dolayısıyla önce Tarım İl Müdürlükleri’ndeki perso-

nele gübre gerçeğini anlatmamız lazım. Şimdi bir toplantı yapacağız

Ceyhan’da. Tarım Bakanlığı’nın izniyle Tarım İl Müdürleri gelecek

oraya. Orada Habil Hocamız birkaç günlük bir seminer verecek. Böy-

lece 100 kilo gübre kullanılması gereken yerde Tarım İl Müdürlüğü

50 kilo diyorsa bunu düzeltmeye çalışacağız.

Toros’un tarım sektörüne bakışını ve katkılarını en iyi gösteren örnek-

lerden biri de çinkolu gübre. Dünyada ilk kez Toros’un ön ayak olduğu

bu girişimin bugün uluslararası ölçekte model alınması gurur verici.

Onu anlatmaktan hiçbir zaman yorulmayacağım ben. Çinkolu gübre-

nin başlangıç noktası Toros. Sonra dünya çapında ses getirdi. Bu çok

önemli bir şey. Mesela, iki defa FAO’nun (Birleşmiş Milletler Gıda ve

Tarım Örgütü) toplantısına katıldım. İkisi de çinkolu gübrelerin kat-

kısı üzerineydi. Dünya Çinko Birliği (The International Zinc Associa-

tion - IAZ), hâlâ bizim torbalarımızın fotoğrafını kullanıyor dünyada.

Sonunda şaka olsun diye dedik ki “Para istiyoruz artık sizden, devam-

lı torbamızı kullanıyorsunuz.” Onlar da bana devamlı diyor ki “Şura-

daki konferansta anlat, buradaki konferansta anlat.” Dünyada çinko

eksiği olan yerler belli. Hindistan, Pakistan, Bangladeş, vb. Buralarda

Toros’un hikâyesi herkese örnek oldu. Her uluslararası toplantıda en

az bir iki kişi, “Çinkoyu toprağa nasıl verdiniz, bunu anlatır mısınız?”

diye yanıma geliyor. Sabancı Üniversitesi’nde Prof. Dr. İsmail Çak-

mak, yılın bilim adamı seçildi bu alandaki çalışmalarıyla. Aslında çin-

konun topraktaki olumlu etkisi daha önce de biliniyordu dünyada,

ama bunu içine alacak bir gübre yapmayı hiçbir şirket kabul etmemiş.

Bizim farkımız, bunu görüp üretilir hale getirmemiz. Bizim o zaman

DAP üretimimiz yoktu. DAP’a alternatif olur, çiftçinin alabileceği,

DAP’tan daha ucuz ama DAP kadar etkili olabilir diye düşündük. De-

dik ki “Biz bunu yapalım, nasıl olsa 2-3 sene sonra herkes takip eder

bizi.” İlk üretimimiz 2.300 tondu. Otobüslere binip, bayileri de alıp,

tarla tarla gezdirdik İç Anadolu’da. Farkı bir sürü yerde görünce hep

beraber ikna oldular. Sonra üretim birkaç yıl içinde 40 bin tona, bu-

gün ise 400 bin tona çıktı. Tabii çinkolu gübre kadar çiftçinin gözüne

hitap eden başka bir katkı maddesi yok. Ürüne etkisini gözüyle gör-

düğü için talep sürekli artıyor. Mesela selenyum da insan sağlığı için

SOSYAL

SORUMLULUK

Bugün bütün dünyaya baktığımız zaman stok

seviyeleri çok düşük. Allah korusun bir kuraklık

olsa, dünyayı besleyecek ancak 15 günlük stok

var. Yani 16. günde, 17. günde açlık başlaması

kaçınılmaz. Onun için tarım desteklenmeli.