Patateste dengeli gubreleme

6 / 12

TOROS TARIM > Çiftçi Dostu > Gübreleme Önerileri > Patateste Dengeli Gübreleme
TABAN GÜBRELEME
Patates ekimi öncesi yapılan gübrelemedir. Toprak analizine dayalı olarak veya bu konuda uzmanın tavsiyesine uygun gübreleme yapmak gerekir. Taban gübresi miktarını
belirleyen en önemli konuların başında bir dekardan alınacak ürün miktarı, patatesin gelişme döneminin uzunluğu ve toprağın verimlilik durumudur. Patates yetiştiriciliğinde
taban gübrelemede fosforlu gübrenin formunu ve miktarını toprağın pH değerine, topraktaki % kireç miktarına ve toprakta bitki tarafından alınabilir fosfor miktarına göre
belirlemek gerekir. Patatesin fosforlu gübrelerle gübrelenmesi konusunda yapılan çalışmalarda toprağın yarayışlı fosfor ve kireç miktarına göre verilmesi gereken fosfor miktarı
(P2O5) Tablo 2 ‘de verilmiştir. Tavsiye edilen miktarlar etkili madde miktarı olup bunu kullanılacak gübre çeşidine çevirmek gerekir. Örnek olarak TSP gübresi verilmek
isteniyorsa 30 kg/da P2O5 için 30 x 2.3= 69 kg TSP verilmelidir.
Tablo-2: Patates tarımında toprağın fosfor miktarına göre verilmesi gereken P2O5 miktarı(kg/da)
Toprağın Fosfor Durumu Az Kireçli Toprak Orta Kireçli Topraklı Çok Kireçli Toprak
15 mg P2O5kg/toprak 15 30 45
30 mg P2O5kg/toprak 8 16 24
45 mg P2O5kg/toprak 5 10 15
60 mg P2O5kg/toprak - 5 8
Benzer durum potasyumlu gübreleme için de geçeridir. Potasyumlu gübrenin miktarını toprağın % kil miktarı ve kil çeşidi ile topraktaki bitki tarafından alınabilir potasyum
miktarına göre hesaplamak gerekir. Patatesin potasyumlu gübrelerle yapılan gübre denemelerinde toprağın yarayışlı potasyum ve toprağın bünyesine göre verilmesi gereken
potasyumlu gübre miktarları Tablo-3’de verilmiştir. Tablo 3’de verilen değerler etkili madde (K2O) miktarı olup kullanılacak potasyumlu gübre çeşidine göre bu rakamları
çevirmek gerekir. Örnek olarak toprakta yarayışlı potasyum miktarı 100 mg K2O kg/toprak ve kumsal bünyeli bir toprak ise dekara 25 kg K2O verilmesi gerekir. Bu miktar etkili
maddenin potasyum sülfat halinde verilmesi durumunda (%50 K2O), 25 x 2 = 50 kg/da potasyum sülfat uygulanmalıdır.
Kullanılmasına karar verilen fosforlu gübrenin tamamı, potasyumlu gübrenin tamamı veya %60-70 kadarı ve azotlu gübrenin % 30-40’ı taban gübre ile verilmelidir. Bu gübreler
tek besin maddesi içeren gübrelerle karşılanabileceği gibi üç besin maddesi içeren kompoze gübrelerle de TABAN GÜBRELEMESİ yapılabilir. Taban gübresi serpme şeklinde
uygulanması durumunda son toprak işlemesinden önce gübreler toprak yüzeyine serpme olarak verilir ve toprağın 20 cm kadar derinliğine (toprağın bünyesine göre patates
ekim derinliğinin 5-6 cm altına gelecek derinlik) karıştırılır ve patates ekim sıraları hazırlanır. Elle veya makineli patates ekiminde ise gübreler patates ekiminden önce bant çizi
halinde patates ekim derinliğinin 5-6 cm aşağısına gelecek şekilde kombine mibzerle gübreleme yapılır. Bant (çizi) taban gübrelemede serpme usulü gübrelemeye oranla dekara
2-3 kg daha az gübre kullanılmalıdır. Toprağın pH değerinin azaltılması için ince öğütülmüş toz kükürt veya toprağın pH değerini yükseltmek için kireç veya tarım kireci (dolomit)
kullanılacak ise taban gübreleme ile birlikte veya daha önce uygulanmalıdır.
Tablo-3: Patates tarımında toprağın potasyum miktarına göre verilmesi gereken K2O miktarları (kg/da)
Toprağın Potasyum Durumu Kumlu Toprak Tınlı Toprak
50 mg K2O kg/toprak 40 30
100 mg K2O kg/toprak 25 20
200 mg K2O kg/toprak 15 15
300 mg K2O kg/toprak 5 -
TABAN GÜBRELEMEDE KULLANILABİLECEK GÜBRELER
AMONYUM SÜLFAT: %21 N (AZOT) içerir.
TRİPLE SÜPER FOSFAT: % 43-44 P2O5 (FOSFOR) içerir. Asit, hafif asit ve nötr toprak şartlarında daha (H2PO4)2
DİAMONYUM FOSFAT (DAP): %18 N (AZOT) + %46 P2O5 (FOSFOR) içerir. Hafif alkalin toprak şartları için daha uygundur. (NH4)2HPO4
POTASYUM SÜLFAT: %50 Potasyum (K2O) içerir. K2SO4 Kristal (toz) ve granül (pellet) tipleri vardır.
KOMPOZE GÜBRE: 20+20+0 veya çinko katkılı 20+20+0 süper kompoze gübre. Bünyesinde etkili madde olarak % 20 N (azot) ve %20 P2O5 (fosfor) çinkolu tipinde % 1 Zn
(çinko) vardır. Potasyum bakımından çok zengin olan topraklar için uygundur.
KOMPOZE GÜBRE:15:15:15 veya çinko katkılı 15:15:15 süper kompoze gübre bünyesinde etliki madde olarak %15 N (Azot), %15 P2O5 (fosfor) ve %15 (K2O) potasyum
bulunur, çinkolu tipinde % 1 Zn (çinko) içerir. Patates bitkisi kloru sevmediği için potasyum sülfattan üretilmiş olan ve ticari ismi GOLD 15:15:15 olarak adlandırılan kompoze
gübre kullanmak daha gübrede potasyumun tamamı potasyum sülfattan yapıldığı için bünyesinde bulunan kükürt, bitkinin alabileceği sülfat (SO4) formunda
bulunur. Bünyesindeki sülfat miktarı %18 dolayındadır. Bu nedenle bu gübreye dört on beş kompoze gübre demek daha uygundur.
YENİ KOMPOZE GÜBRE: TOROS GÜBRENİN ARGE (araştırma- geliştirme) servisi, ülkemiz patates üretim alanlarının toprak özelliklerini ve patates bitkisinin besin maddesi
isteklerini ve oranlarını dikkate alarak patatese özgü“ÖZEL PATATES GÜBRESİ”üretim hazırlıklarını tamamlamış bulunmaktadır. Bu yeni gübre üreticilerin TABAN
GÜBRELEMEDE karşılaşacağı kararsızlığı giderecek düzeyde ve bitkinin besin maddesi isteklerini tam ve dengeli bir şekilde karşılayacak özel gübreye ait
formülasyon daha sonra verilecektir.