Yaslanmadan Buyumek

116

Holding, Türkiye İş Bankası ve Ege Petrol

A.Ş. ortaklığıyla, 2 Mayıs 1968’de çıkarılan

bir kararname uyarınca Türk Otomobil

Fabrikaları A.Ş., yani TOFAŞ kurulmuştu.

Böylece sıra, Avrupa’nın en çok satan aile

otomobillerinden Fiat 124’ün yerli uyarla-

ması olan Murat 124’ü yapmaya gelmişti.

Tofaş fabrikasının inşaatı, Tekfen’in 1969

yılında aldığı ikinci büyük projeydi. Zaman

olarak dar, önem bakımından da yüksek

öncelikli bir işti. Necati Akçağlılar, o sıra-

larda başka birçok küçük işle birlikte yo-

ğun olarak Samsun’daki bakır tesisleriyle

ilgilendiğinden, bu projeyi diğer iki ortağın

takip etmesine karar verildi. Nihat Gökyi-

ğit, projenin gelişini şöyle anlatıyor:

Tofaş işi Feyyaz’la benim üzerimde kal-

dı; çünkü teklifi biz vermiş, müzakereleri

biz yapmış olduk. Açıkçası fiyatı da biraz

yüksek tutmuştuk; pek istemiyorduk pro-

jeyi çünkü. O ara başka işlerimiz vardı,

kalırsa çok iyi bir fiyatla kalsın diye dü-

şünmüştük. Buna rağmen bizi görüşmeye

davet edince, “Feyyaz, bu kadar yüksek

fiyat verdiniz diye bizi azarlamak için ça-

ğırıyorlar galiba” dedim. Projeyi Vehbi

Koç’un sağ kolu, Bernar Nahum götürü-

yordu; ona gittik, işi bize vermek istediği-

ni söyledi. Ama “Fiyatınızı biraz daha dü-

Murat 124 Türkiye yollarında

Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin (TOFAŞ) Tekfen

tarafından inşa edilen Bursa’daki fabrikası, 12 Şubat

1971 günü Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ve Başbakan

Süleyman Demirel’in de katıldığı bir törenle açıldı.

Fabrikada üretilecek otomobillerin adı, yaklaşık bir yıl

önce, gelen on binlerce teklif arasından, üç kişilik bir

komite tarafından “Murat” olarak belirlenmişti.

Üretimine ilk başlanan Murat 124, dört kapılı, beş ki-

şilik, 65 beygir gücünde bir otomobildi. Denemelerde

148,9 km hız yapabilen otomobil, 850 kg ağırlığınday-

dı. Yüzde 67 oranında yerli üretimle gerçekleştirilen

Murat 124, “ekonomik aile arabası” sloganıyla piyasa-

ya sürülmüş ve kamuoyunda hayli ilgi uyandırmıştı.

13 Şubat 1971 tarihli

Hürriyet

gazetesi, fabrikanın açı-

lışını şu şekilde duyuruyordu:

Türk-İtalyan işbirliğinin dev bir eseri olan TOFAŞ

otomobil fabrikası dün yapılan muhteşem bir törenle

Cumhurbaşkanı Sunay tarafından işletmeye açılmış

ve ilk ‘Murat 124’ler piyasaya verilmeye başlamıştır.

Fabrika, Bursa-Yalova yolunda 750 bin metrekarelik

yere yayılan ve kapalı tesisleri de 75 bin metrekarelik

olan bir alana kurulmuştur. Otomobil fabrikasının

açılışında son konuşmayı yapan Baş-

bakan Süleyman Demirel, Türkiye’nin

cumhuriyet devrinde başlayan sana-

yileşme hamlesinde bu otomobil fabri-

kası ile kat edilen merhalenin önemi-

ne değinmiş, “Bu eser Türk gücünün

emeği ve bilgisinin yeni bir örneğidir”

demiştir.

Türk Otomobil Fabrikaları A.Ş. İdare

Meclisi Başkanı Vehbi Koç da, fabri-

kanın kuruluşu ve teknik yönü hakkın-

da geniş bilgi vermiştir... Koç, TOFAŞ

tesislerinin 22 ayda tamamlandığını,

400 milyon liralık yatırım yapıldığını,

bu paranın 132 milyon lirasının Türk

ortaklar tarafından karşılandığını ...

söylemiştir. Koç’un verdiği bilgiye gö-

re, fabrikanın bugünkü imalat kapa-

sitesi yılda 20 bin otomobildir. Murat

124 otomobilinin perakende satış fiya-

tı 57 bin lira olacak, taşıt alım vergisi

ile birlikte müşteriye 62 bin liraya mal

olacaktır.