T-Bulten28

HABERLER

SOSYAL

SORUMLULUK

Otizm, günümüzde zihinsel engelden son-

ra en sık rastlanan gelişimsel bozukluk. Tam

adı “Otizm Spektrum Bozukluğu” olan bu

karmaşık nörolojik hastalık doğuştan gelebil-

diği gibi, yaşamın ilk üç yılında da ortaya çıka-

biliyor. Bireylerin sosyal etkileşim, iletişim ve

davranışlarını olumsuz etkileyen bu gelişim-

sel bozukluğun, tam olarak hangi sebeplerle

ortaya çıktığı bilinmemekle birlikte, genetik

temelli olduğuna dair bulgular mevcut. An-

cak, henüz otizmin geni bulunabilmiş değil.

Otizmin ortaya çıkmasında genetik unsurla-

rın yanında çevresel faktörlerin de rol oynadı-

ğı sanılıyor.

Otizm, ilk kez 1943 yılında Amerika’da, John

Hopkins Üniversitesi’nde çalışan çocuk psiki-

yatristi Leo Kanner tarafından tanımlandı.

Kanner, çocuklar üzerinde yaptığı araştırma-

lar sonucunda, otizmin üç temel alanda dav-

ranış sorunlarıyla kendini gösterdiğini buldu.

İlk olarak otistik çocuklar, çevrelerindeki in-

sanlarla sosyal ilişkiye geçmekte zorlanıyor-

lardı. İkincisi, dil ve konuşma becerileri itiba-

riyle akranlarının gerisinde kalıyorlar ya da

hiç konuşamıyorlardı. Ayrıca, bazı sıra dışı

konulara aşırı ilgi duyuyorlar ve çeşitli davra-

nış takıntıları gösteriyorlardı. Diğer taraftan

Kanner’in yaptığı araştırmalar, otistik çocuk-

ların çok iyi bir hafızaya sahip olduklarını ve

bazı üstün becerilere sahip olduklarını ortaya

koyuyordu. Bu araştırmalar sonucunda Kan-

ner, teşhis ettiği bu gelişim bozukluğunu, “Er-

ken Çocukluk Otizmi” olarak adlandırdı.

Kanner’ın otizm kavramını kullanmaya başla-

masından bir yıl sonra, Avusturyalı çocuk

doktoru Hans Asperger, bir grup çocuk üze-

rinde yaptığı araştırmalar sonucunda çocukta

gördüğü bazı davranış bozukluklarını “Otistik

Psikopati” (Asperger Sendromu) olarak ta-

nımladı. Otizmle aynı kategoride yer alan ge-

lişimsel bozukluklar arasında Rett Sendromu,

Çocukluk Dezentagratif Bozukluğu ve Atipik

Otizm gibi nörolojik hastalıklar da bulunuyor.

Araştırmalar, dünyada her 88 çocuktan biri-

nin otizmden etkilendiğini ortaya koyuyor.

Çok sağlıklı verilere sahip olmamakla birlikte,

benzer bir oranın Türkiye için de geçerli oldu-

ğu tahmin ediliyor. Günümüzde, özellikle

Batı toplamlarında otizm hakkında farkında-

lık yaratmak için birçok çalışma gerçekleştiri-

liyor. Birleşmiş Milletler, 2008 yılında Nisan

ayını “Dünya Otizm Farkındalık Ayı”, 2 Nisan

gününü ise “Dünya Otizm Farkındalık Günü”

olarak ilan etti. Dünyada otizm üzerine çalış-

malar yapan en büyük kuruluş olan Autism

Speaks, konu hakkında farkındalık yaratmaya

çalışan en aktif kuruluşlardan biri. Autism

Speaks’in girişimi ve Uluslararası Otizm

Topluluğu’nun desteğiyle her yıl 2 Nisan

günü, dünyanın farklı kentlerindeki simgesel

öneme sahip yapılar, otizmin simgesi haline

gelen mavi ışıkla aydınlatılıyor. Dünya çapın-

da 40 ülke ve 600 şehirde uygulanan “Mavi

Işığı Yak” projesi, Türkiye’de de Tohum Otizm

Vakfı tarafından destekleniyor.

Otizmle ilgili sorunların çeşitleri ve derecele-

ri, çocuktan çocuğa büyük farklılıklar göstere-

biliyor. Otizmli çocukların bir kısmında nor-

mal zekâ düzeyi görülürken, sıklıkla zekâ

geriliklerine de rastlanabiliyor. Öte yandan

otizmli çocukların yüzde 10’unda çok güçlü

bellek ya da müzik yeteneği gibi üstün özellik-

ler de görülebiliyor. Otizmin, ilaçla tedavisi

mümkün olmamakla birlikte, erken yaşta

başlanan ve uzman kişilerce çocuğun yete-

nekleri doğrultusunda uygulanan yoğun eği-

tim desteği, otistik belirtilerin kısmen ya da

tamamen ortadan kaldırılmasını sağlayabili-

yor. Otizmin tedavisi konusunda yapılan bir-

çok araştırma, en iyi tedavinin eğitim olduğu-

nu gösteriyor. Bu eğitimler, otizmli bireylere

özel programlar sunan kurumlarda, uzman

eğitmenler gözetiminde veriliyor.

TEKFEN VAKFI ÖZEL EĞİTİM UYGULAMA MERKEZİ,

OTİZMLİ ÇOCUKLARIN HİZMETİNDE

Tekfen Vakfı, otizmli çocukların eğitim ihtiyaçlarının karşılanmasına destek vermek amacıyla, Tohum Otizm Vakfı’nın

işbirliğiyle Adana Ceyhan’da kullanılmayan bir binayı yenileyerek eğitime uygun hale getirdi. “Tekfen Vakfı Özel Eğitim

Uygulama Merkezi” 15 Eylül 2014 günü hizmete açıldı.

Prof. Dr. Binyamin Birkan:

Bir bağış, otizmli

bir çocuğu hayata

kazandırabilir