7 / 40
7
ENERJİ DEVİ OLMA YOLUNDA
Dünyanın en büyük dördüncü doğalgaz
rezervlerine sahip olan Türkmenistan, 2030
yılına kadar yıllık doğalgaz üretimini 230 milyar
metreküp düzeyine ulaştırmayı ve yılda 180
milyar metreküp gaz ihraç etmeyi hedefliyor.
Türkmen gazının çeşitli hatlarla dünya
piyasasına ulaştırılması için 2020 yılına kadar
enerji sektörüne 60 milyar dolarlık yatırım
yapılması planlanıyor.
DOĞALGAZDA DÜNYA DÖRDÜNCÜSÜ
Türkmenistan, topraklarının büyük bölümü-
nün çöl olması nedeniyle tarıma elverişli bir
ülke değil. Kısıtlı tarım alanında yapılan pa-
muk üretimi Türkmenler için büyük önem
taşıyor. Ülke, ekilebilen alanlarının yaklaşık
yarısını pamuğa ayırıyor. Ancak, Türkmenis-
tan ekonomisinin atardamarı elbette doğal-
gaz. Tamamı devlete ait olan petrol ve doğal-
gaz rezervleri, Türkmenistan’ın yıldızını par-
latan en önemli zenginliği. Türkmenistan’da
kişi başına düşen 7.850 dolarlık milli gelirin
önemli bir kısmı petrol ve doğalgaz gelirle-
rinden elde ediliyor.
Türkmenistan, dünyanın dördüncü büyük
doğalgaz rezervine sahip ülkesi. Çıkarılan
doğalgaz, boru hatlarıyla çevre ülkelere ileti-
liyor. Örneğin, 2010 Ocak’ında hizmete gi-
ren Devletabad-Serahs-Hangeran Doğalgaz
Boru Hattı, İran’a yılda 12,5 milyar metre-
küp doğalgaz taşıyor. Türkmenistan’ın İran’a
ihraç ettiği doğalgazın önümüzdeki yıllarda
20 milyar metreküp seviyesine ulaşması bek-
leniyor.
Doğalgaz konusunda Orta Asya’nın lideri
olan Türkmenistan, İran dışında Rusya ve
Çin’e de yüksek miktarlarda doğalgaz ihraç
ediyor. Her yıl 65 milyar metreküp doğalgaz
almak üzere 2011 yılında Türkmenistan’la
bir anlaşma imzalayan Çin, aynı zamanda ül-
kedeki doğalgaz üretimini artırmaya yönelik
olarak büyük miktarlarda kredi temin edi-
yor. Çin, doğalgaz ihtiyacının yarısından faz-
lasını boru hatlarıyla Türkmenistan’dan te-
min etmeyi amaçlıyor.
Türkiye de, Türkmenistan’dan temin edilecek
doğalgazınHazar Denizi üzerindenAvrupa’ya
taşınması konusunda başından beri oldukça
istekli davranıyor. Cumhurbaşkanı Abdullah
Gül’ün davetlisi olarak geçtiğimiz Şubat ayın-
da Ankara’yı ziyaret eden Türkmenistan Dev-
let Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ile
masaya yatırılan konulardan biri de Türkmen
gazının geleceğiydi. Konuk cumhurbaşkanı-
na, bu ziyareti sırasında Çankaya Köşkü’nde
törenle Devlet Nişanı takıldı.
Türkmenistan’da halen 600 kadar Türk şir-
keti faaliyet gösteriyor. Türk firmalarının
çok etkin olduğu müteahhitlik alanında,
özellikle ülkenin gelişimi için büyük önem
taşıyan kuzey-güney, doğu-batı ulaşım hat-
larının yapımı, doğalgaz alanlarının gelişti-
rilmesi ve limanların yenilenmesi gibi proje-
ler gündemin ilk sıralarını işgal ediyor.
İMARA BÜYÜK YATIRIM
Türkmenistan’ın başkenti Aşkabad, çoğu
bağımsızlıktan sonra yapılmış çok sayıda
görkemli yapıyla anıtsal bir görünüm sunuyor.
Beyaz mermer kaplamalı binalar, kentin ana
ekseni boyunca birbirini izliyor.