34 / 104
33
ekil 11’dan da görülebilece i gibi yaprak yüzeyinde bulunan kütikula tabakası
aslında geçirgen olmayan tabakadır. Bu tabaka içinde çapı genellikle 1 mm’den küçük ve çok
sayıda hidrofilik bo luklar bulunmaktadır. Yaprak yüzeyine uygulanan besin elementlerinden
çapı küçük olanlar bu bo luklardan kolaylıkla yapra ın di er kısımlarına geçebilir. Örnek
olarak üre molekülünün çapı bu bo lukların çapından küçük oldu u için ve iyonsal güce sahip
olmadı ından kolaylıkla bitkiler tarafından yapraktan alınırken di er mineral elementlerin ve
özellikle kleyt tipinde olanların alınması daha uzun süre almaktadır. Katyonların yapraktan
alınımı anyonlara oranla biraz daha hızlı olmaktadır. Bunun ba lıca nedeni bu hidrofilik
karakterli bo luklarda (kanallar) negatif (-) elektrik yükün bulunmasındandır. Böylece
katyonların geçi i anyonlara oranla daha düzenli bir ekilde olur.
Damla sulama ile gübreleme (Fertigasyon):
Açıkta ve sera artlarında yeti tirilen
kültür bitkilerinin en do ru bir ekilde sulanmasında kullanılan damla sulama sistemi ile
gübreleme “Fertigasyon” adı verilmektedir (Çolako lu, 1990). Bitkiler geli me dönemi
boyunca kökleri vasıtası ile ortamdan su ve su içinde çözünmü bulunan bitki besin
maddelerini iyon formunda (+ -) alırlar. Damla sulama ile birlikte suda kolay çözünür mineral
gübrelerin verilmesi bitkinin su tüketim ve sulama programına ba lıdır. Bu nedenle bitkinin
geli me dönemleri dikkate alınarak damla sulama ile gübreleme programları yapılmalıdır.
Modern tarım tekniklerinin uygulandı ı seracılık i letmelerinde, meyve bahçelerinde ve
açıkta yapılan sebze üretiminde sulama programına ba lı olarak gübreleme programları
geli tirilmi tir. Bazı i letmelerde bilgisayar destekli sulama-gübreleme “Fertigasyon”
programları kullanılarak üretim yapılmaktadır. Damla sulama ile gübreleme programlarının
yapılmasında a a ıda belirtilen hususların göz önünde tutulmasında yarar vardır.
•
Sulama suyunun kalitesi
•
Topra ın fiziksel ve kimyasal özellikleri
•
Birim alandan alınacak ürün miktarı
•
Pazarlamaya uygun hasad dönemleri
•
Bitkinin geli me dönemlerine göre besin maddesi ihtiyaçları
•
klim özellikleri(özellikle açıkta yeti tiricilikte)
•
Damla sulamada kullanılacak mineral gübrelerin nitelikleri
•
Organik gübreleme yapılıp yapılmadı ı
•
Gübre maliyeti yönünden ve yeti tirme tekni i özelli i olarak temel gübreleme
(toprak altı gübreleme) yapılıp yapılmadı ı
•
Bitki yeti tirme teknikleri ve kültürel uygulamalar
•
Damla sulamanın homojen bir ekilde yapılıp yapılmadı ı
Damla sulama ile gübrelemede sulama suyunun kalite özelliklerinin öncelikle
bilinmesinde yarar vardır. Sera veya örtü altı yeti tiricili inde kullanılan sulama sularında
Çizelge 12’de verilen su kalitesi analizleri ve hesaplamaları yapılmalıdır.