19 / 37
Potasyumlu Gübreler ve Uygulanışı
Fosfor kadar olmasa bile bitki besin elementi olarak potasyumun da toprak derinliğine doğru
hareket kabiliyeti azdır. Bu nedenle turunçgil bölgelerinde gübre uygulamasından sonra
aşırı yağışların olmaması nedeni ile de potasyumlu gübrelerin tamamı veya 2/3’ü fosforla
birlikte bant halinde verilir. Potasyumlu gübrenin geriye kalan kısmı ise meyve tutum
döneminde azotlu gübre ile birlikte uygulanır. Potasyumlu gübrenin ülkemizde bulunan
çeşidi potasyum sülfat (%50 K2O), kristal ve pellet (granül) tercih edilmelidir. Diğer
potasyumlıu gübre çeşidi ise potasyum nitrat (%13 N + %46 K2O) gübresidir. Potasyum
nitrat gübresi meyve tutum döneminde uygulamaya daha uygun bir gübredir. Suda erime
(çözünme) oranı yüksek olması nedeni ile sonbaharda uygulamaya uygun olmayan bir
gübre tipidir. Bünyesinde %13 oranında azot bulunması nedeni ile ikinci kısım azotlu gübre
kullanımında potasyum nitratın kullanılması halinde gübre miktarını, potasyum nitratla
verilen azot miktarı kadar azaltarak uygulama yapmak gerekir.
Diğer Gübreler ve Uygulanışı
Turunçgillerde çok sık görülen mağnezyum noksanlığını gidermek mağnezyum sülfat
(MgSO4.7H2O veya MgSO4.2H2O) ile mağnezyum nitrat ( Mg(NO3) 25H2O) meyve
tutumunda topraktan veya daha sonra anlatılacağı gibi yapraktan uygulanabilir.
Turunçgillerde eksikliği gözlenmemesine rağmen, kireçsiz ve kalsiyumca eksik topraklara
kalsiyum nitrat (Ca(NO3) 2.5H2O) gübresi bitkinin hem azot ve hemde kalsiyum ihtiyacını
karşılamak amacı ile kullanmaya en uygun bir gübredir.
Mikro Element Gübresi ve Uygulanışı
Turunçgillerde en çok eksikliği görülen elementlerin başında demir ve çinko
gelmektedir.Seyrek dahi olsa zaman zaman mangenez (mangan) noksanlığı da
görülmektedir. Turunçgil bahçelerinde yoğun hayvan gübresi kullanımı nedeni ile bor, bakırlı
zirai ilaç kullanımı nedeni ile de bakır noksanlığı genellikle görülmemektedir. Element
noksanlıkları konusunda daha sonraki bölümlerde geniş bilgi verilecektir.
Mikro element gübreleri topraktan (damla sulama dahil) uygulanabileceği gibi yapraktan da
uygulanabilir. Mikroelementlerin topraktan uygulanışında (özellikle demir için) aşağıdaki
durumlara dikkat etmek gerekir.
•
Toprağın pH değeri
•
Topraktaki kireç miktarı
•
Toprağın kil minerali tipi
•
Toprağın organik madde miktarı
•
Topraktaki oksijen miktarı ve toprak rutubeti (taban suyu yüksekliği)
•
Sulama suyu özellikleri (Sulama suyundaki HCO 3 - miktarı)
•
Toprakta mikro element konsantrasyonu ve oranları
Yukarıda belirtilen özellikler dikkate alınarak mikroelement içeren gübreler mineral tuz ve
kileyt (şelat) formunda uygulanır. Kileyt (şelat) işlemi (+) elektriksel yüke sahip metalik
katyonların (-) elektriksel yüke sahip kileytleme materyalleri ( EDTA grubu bileşik,
aminoasitler, hümüs asitleri, fenollu bileşikler ve diğer bazı organik bileşikler) tarafından
etrafı sarılarak nötralleştirilmesi sonucu oluşur. Böylece topraktaki bazı olumsuzluklar (pH,
kireç ve fiksasyon gibi) metalik katyonların bitkiler tarafından alınmasını engelleyemez.
(Şekil 11). (-) elektriksel yüke sahip bor gibi mikro elementlerde kileytleme işlemi olmaz.