TURUNÇGİLLERDE DENGELİ GÜBRELEME
MEYVE AĞAÇLARININ GÜBRELENMESİ
Meyve ağacı ve bağ gibi çok yıllık bitkilerin gübrelenmesi ile tek yıllık bitkilerin gübrelenmesi
arasında belirgin fark vardır. Meyve bahçelerinin gübrelenmesinde genel olarak aşağıdaki
hususlara dikkat etmek gerekir.
•
Fidan dikim öncesi tesis gübrelemesi
•
Fidan çağı gübrelemesi
•
Genç ağaçların (verime yatma) gübrelenmesi
•
Tam verim çağında ağaçların gübrelenmesi
Dört ana başlık altında verilen konular turunçgillerin gübrelenmesinde detaylı olarak
incelenecektir. Bu konuların tekrarı olmaması bakımından turunçgillerin dışındaki meyve
ağaçları ve bağların gübrelenmesi ile ilgilenenlerin turunçgiller kısmını da incelemesi
gerekmektedir.
TURUNÇGİLLERİN GÜBRELENMESİ
Turunçgiller (Portakal, Limon, Mandarin, Altıntop vd.) dünyada kuzey ve güney 20-40 o
enlemleri arasında yetiştiriciliği yapılmaktadır. Kuzey yarım kürenin uygun mikroklima
alanlarında 40. enlem dairesinin de üzerinde yetiştirilmektedir. İnsan sağlığı ve beslenmesi
yönünden en önemli meyve türlerinden olan turunçgillerin ülkemiz dış ticaretinde önemli
yeri vardır. Meyve suyunda bol miktarda bulunan vitamin-C ve yüksek miktardaki potasyum
elementi nedeni ile özellikle kan dolaşım sistemi bakımından turunçgiller çok yararlı meyve
türleridir.
Turunçgilleri diğer meyve türlerinden ayıran en önemli özellik yapraklarını dökmeyen meyve
türlerinden olması nedeni ile senenin 12 ayında kökleri ile su ve içinde çözünmüş (erimiş)
besin maddelerini topraktan almalarıdır. Subtropik meyve türlerinden olan turunçgillerin
yapraklarını dökmemeleri nedeni ile tüm yıl beslenme ihtiyacının olması, kılcal köklerinin
toprağın çok derinliğine inmemeleri nedenleri ile yapraklarında genellikle besin elementi
noksanlıkları görülmektedir. Diğer meyve türlerine oranla bir çok besin elementinin (Azot,
Fosfor, Potasyum, Magnezyum, Demir, Çinko, Mangan ve Bor) noksanlık belirtileri
yapraklarda görülmektedir.
Toprak İstekleri
Su tutma ve havalanma özelliği iyi olan (1.5-2 m) tınlı, milli-tın, kumlu- tın ve milli-killi-tın
bünyeye sahip, organik maddece zengin (% 2.5’den fazla) olan topraklarda iyi yetişir.
Turunçgiller toprakta fazla kireci sevmezler buna rağmen ülkemiz turunçgil üretim
alanlarında Doğu Karadeniz Bölgesi hariç diğer bölgelerdeki turunçgil bahçelerinin
topraklarında yüksek oranda kireç bulunmakta ve bu ise gübrelemede ağaç başına alınan
ürün miktarı ve kalitesine etki etmektedir. Turunçgil bahçelerinin topraklarında ortalama
olarak % 5 kadar kireç ( CaCO
3
) yeterlidir.
Turunçgiller toprak pH değeri bakımından hafif asit pH değerlerinde en iyi gelişme
gösterirler. Turunçgil bahçelerinin çoğunun kireçli olması nedeniyle toprakların pH değeri
7.5 ‘un ve hatta 8’in üzerindedir.Toprağın pH değerinin turunçgillerin istediği 6.5-7 pH
değerine düşürülmesi gerekmektedir. Toprağın pH değerinin azaltılması geniş bir şekilde