2 / 37
turunçgil bahçesi tesis edilirken dikkat edilmesi gereken hususlar bölümünde verilecektir.
Turunçgiller tuzluluğa karşı hassas bitkilerdir. Toprak tuzluluğunun yüksek olmaması
gerekir.Toprakta toplam eriyebilir tuz miktarı % 0.15’in çok üzerine çıkmış ise, ağaçların
yapraklarından tuz zararı olarak yanıklıklar, zamansız yaprak dökümü, meyvelerde çatlama
ve şekil bozuklukları ortaya çıkar. Toprak tuzluluğunun yanında, sulama suyunun da tuz
miktarı az olmalıdır. Su kalitesi bakımından sulama suyunun elektriki geçirgenliği (C) 0.5-
0.75 milimhos/cm 25 C
o
değerleri arasında olan sulama suları tuzluluk bakımından problem
yaratmayan sulardır (Tablo 1). Sulama sularının tuzluluğun yanında sulama suyundaki
sodyum (Na), kalsiyum (Ca) ve Magnezyum (Mg) miktarı da su kalitesi bakımından önem
taşımaktadır. Su kalitesi analizlerinde tuzluluğun yanında sodyum absorbsiyon oranı (SAR)
ve eriyebilir sodyum yüzdesi (SSP) hesaplamalarının yapılması ve turunçgillere uygunluğu
kontrol edilmelidir. Sulama sularında tuzluluğun etkisini önemli derecede arttıran suda
bulunan klor (Cl) miktarıdır. Sulama sularında klor miktarının 1.25 m.e/l’den az olması arzu
edilir. Turunçgil bahçelerinde mikro element noksanlığına önemli etkisi olan karbonat (CO
3
)
ve bikarbonat (HCO
3
) anyonları ile sülfat (SO
4
) analizlerinin de yapılması ve bakiye sodyum
karbonat (RSC) değerinin hesaplanması gerekir. Turunçgiller bora karşı çok hassas
bitkilerdir, sulama suyundaki bor miktarının da litrede 0.33 mg’dan az olması ve 0.67 mg’ı
geçmemesi gerekir. Topraktaki bor miktarıda 1 kg toprakta 1 mg’dan fazla olmaması
gerekir. Bor elementinin fazlalılığının etkisini bugünkü teknik imkanlarla ortadan kaldırmak
mümkün değildir. Bor fazlalığı özellikle sıcak su kaynaklarına yakın olarak kurulmuş
bahçelerde, aşırı hayvan gübresi ve kalitesiz organik gübre kullanılan bahçelerde daha sık
görülür.
Tablo 1: Sulama Suyunun Bazı Kalite Özellikleri
Su Sınıfı
E.C
mhos/cm
25 oC
Çözünmüş
Tuz Ppm
Sodyum(Na)Toplam
Katyonlar %
Bor Ppm
Cl me/l
Çok İyi
< 0.25
160
< 20
< 0.33
< 1.25
İyi
0.25-0.75
160-480
20-40
0.33-0.67
1.25-2.5
Kullanılabilir
0.75-2.0
480-1280
40-60
0.67-1.0
2.5-3.75
Fazla
2-3.0
1280-1920
60-80
1.0-1.25
3.75-5.0
Kullanılamaz
> 3.0
>1920
> 80
> 1.25
> 5.0
E.C = 1 mmhos/cm 25
o
C= 640 mg/litre = ppm
Turunçgil köklerinin bol miktarlarda havalanmaya ve toprak havasındaki oksijene ihtiyaç
vardır. Toprak taban suyu seviyesinin 1.5 m’nin altında ve toprak havasındaki oksijen
miktarının %10’un üzerinde olması gerekir. Taban suyu seviyesi yüksek ve toprak
havasındaki oksijen miktarı % 10’dan az ise asfeksi diye adlandırılan ve yapraklarda
sararmaya neden olan oksijen yetersizliği ortaya çıkmaktadır. Bu gibi bahçelerde ve belirli
aralıklarla drenaj kanalı açılmalı ve toprağın havalanması sağlanmalıdır.