18 / 37
•
Anaç durumuna
•
Toprağın verimlilik durumu ve toprak analiz sonuçlarına
•
Yaprak analiz sonuçlarına
•
Sulama suyu kalitesine
•
Bölgede erken ve geç don durumuna
Yukarıda belirtilen konular dikkate alınarak ağaç başına verilecek azotlu, fosforlu ve
potasyumlu gübrelerin bir kısmı, sürgünlerde tomurcuk faaliyeti (göz kabarması)
başlamasından 2-3 hafta kadar önce, geriye kalan kısmı ise meyve tutumu tamamlanınca
(fizyolojik meyve silkmesi bitince) ve meyve irileşme döneminde uygulanır.
Azotlu Gübre ve Uygulanışı
Ağaç başına uygulanacak azotlu gübrenin yarısı veya 1/3’ü ilk uygulamada, 1/3’ü veya
1/4’ü meyve tutumunda ve geriye kalan 1/3’ü veya 1/4’ü ise meyve irileşme döneminde
uygulanmalıdır.İklim şartlarının uygun olmaması durumunda ise azotlu gübreler iki ayrı
dönemde uygulanabilir. İlk uygulamada azotlu gübrenin %40’ı veya yarısı (sürgün
faaliyetinin başlamasından 2-3 hafta önce) %60’ı veya diğer yarısı meyve tutumunda
uygulanır. Bu uygulama özellikle sonbaharın soğuk havalarından meyvelerin zarar gördüğü
yörelerde yapılmalıdır. Azotlu gübre olarak amonyum sülfat (% 21N ve % 23 S) en uygun
bir gübredir.Bunun yanında azotlu gübreyi üç defada uygulayan yörelerde üçüncü
uygulama % 26 N (CAN) veya % 33 N amonyum nitrat halinde de uygulanabilir. Tek bitki
besinli azotlu gübreler yerine içinde fosfor ve potasyum bulunan üç besinli kompoze
gübrelerlede ağaçlara azotlu gübre verilmiş olur. Bu gübrelerden ülkemizde en yaygın
olarak kullanılanları 15:15:15 kompoze gübresidir. Bu gübrenin üç tipi bulunmaktadır.
Birincisi standart 15:15:15 kompoze gübre (bünyesindeki potasyum potasyum klorür
formundadır), ikincisi çinko içeren süper 15:15:15+Zn kompoze gübre ve üçüncüsü ise
Türkiye’de ilk kez TOROS TARIM tarafından üretilmiş olan GOLD 15:15:15 kompoze, bu
gübredeki potasyum formu potasyum sülfat olduğu için bünyesinde %15-18 oranında kükürt
bulunmaktadır. Turunçgiller tuzluluğu ve klora karşı hassas meyve ağaçları olduğu için
kompoze gübrenin bu yeni tipi tercih edilmelidir. İlk uygulamada azotlu gübreler diğer
fosforlu ve potasyumlu gübrelerde olduğu gibi ağaçların taç izdüşümüne gövdeden uzağa
bant halinde ( 10-15cm derinlik ve 30-40 cm genişlikte ve kökleri kesmeyecek derinliğe )
açılan çukurlara verilmeli ve toprağa karıştırılmalıdır. (Şekil 9-10). Ağaç adedi az olan küçük
bahçelerde bu yöntem uygulanmasına rağmen ağaç adedi fazla olan büyük bahçelerde
tarım alet ve ekipmanları kullanılarak yine ağaçların izdüşümüne gübreler gelecek şekilde
verilir. Rotavatör ve benzeri ekipmanlarla gübreler toprağa karıştırılır. Meyve tutum ve
meyve irileşmesi dönemlerinde verilecek azotlu gübreler ağaçların sulama tavaları veya
karıkları içine serpme olarak uygulanır (gerekirse toprağa karıştırılır) ve sulama yapılır.
Yazın yapılan bu gübre uygulamalarında gübre toprağa karıştırılmadan veya sulama
yapılmadan toprak yüzeyinde uzun süre (bir hafta) bırakılmamalıdır.
Fosforlu Gübreler ve Uygulanışı
Toprakta fosforun bitki kök derinliğine doğru hareket kabiliyetinin çok az olması ve ağaçların
çiçeklenme dönemi öncesi, çiçeklenme ve meyve tutumunda fazla miktarda fosfora ihtiyaç
duyması nedeni ile fosforun tamamı ilk gübre uygulama zamanı olan sürgün faaliyetinden
önce uygulanır. İklim şartları (yağış) nedeni ile sürgün faaliyeti döneminde gübre uygulama
imkanı olmaması durumunda fosforlu gübre ile birlikte potasyumlu gübreler (azotlu gübre
hariç) geç sonbaharda da uygulanabilir. Fosforlu gübre olarak ülkemizde sadece Triple
süper fosfat (%42-44 P2O5) gübresi bulunmaktadır. Bu gübrenin toprak pH değeri 8
civarında olan topraklarda etkinliği azalmaktadır. Fosforlu gübrenin kompoze gübrelerle
(azotta açıklandığı gibi) birlikte verilme imkanı da vardır. Uygulama şekli mutlaka bant
halinde ağaçların taç izdüşümüne verilmelidir.